20.10.13 De bepaling van toegeving
Verder lezen
1
De bepaling van toegeving (concessieve bepaling) geeft aan ondanks wat of
in tegenstelling tot wat de door het gezegde uitgedrukte werking
gerealiseerd wordt.
2
Deze bepaling kan uitgedrukt worden door de volgende taalelementen.
-
Bijwoorden, zoals desondanks, niettemin, toch;Voorbeelden:1Hij is vaak ziek; desondanks heeft hij veel gepresteerd.2Het regent dat het giet. Ga je nou toch met de fiets?
-
Voorzetselconstituenten;Als voorzetsels komen voor:niettegenstaande ondanks en trots; als voorzetseluitdrukkingen in weerwil van en het achtergeplaatste ten spijt. Voorbeelden:3Ondanks het late uur bleven er nieuwe bezoekers binnenkomen.4Niettegenstaande de tegenvallende bedrijfsresultaten zal er toch een winstuitkering plaatsvinden.5Het mooie weer ten spijt zijn we de hele dag thuis gebleven.
-
Constructies bestaande uit een al dan niet gemodificeerd adjectief gevolgd door als + een onderwerp + een vorm van het koppelwerkwoord zijn (zie ook(20.10.8, sectie 2[4]));Voorbeelden:6Ziek als hij was, kwam hij toch nog opdagen.7Zo dik als ze is, kon ze toch die smalle deur nog door.De betekenis van deze constructies is 'hoewel hij ziek was', respectievelijk 'hoewel ze heel dik is'. Zie verder [10.3.14.4].
-
Bijzinnen van toegeving (concessieve bijzinnen);Deze worden ingeleid door een van de voegwoorden al, (al)hoewel, of of (of)schoon. Voor de behandeling wordt verwezen naar [10.3.9]. Enkele voorbeelden:8Hoewel ik hard werk, schiet ik slecht op.9Al kom je midden in de nacht, hij is altijd te spreken.10Of je ook roept en schreeuwt, ik doe toch niet open.
-
Zinnen met het hulpwerkwoord van modaliteit mogen, bijv.:11Ze mag dan knap zijn, aardig is ze zeker niet.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |