Substantivische afleidingen met een voorvoegsel, of prefix, worden bijna allemaal gevormd van andere substantieven. Deze prefixen zijn dan woordsoortneutraal. De enige uitzondering hierop is het type gehuil, met het prefix ge-, waarin het basiswoord een werkwoord is. De grammatische eigenschappen (zoals genus en meervoudsvorm) van afleidingen met een substantief als basiswoord worden bepaald door dit basiswoord.

De voorvoegsels kunnen onderscheiden worden in inheems en uitheems, wat soms beperkingen in hun gebruik met zich meebrengt. Inheemse voorvoegsels als aarts-, mis- en on- komen voornamelijk bij woorden van inheemse oorsprong voor, uitheemse als contra-, pre- en andere voornamelijk bij uitheemse woorden, maar een aantal uitheemse, zoals ex-, extra- en super-, is duidelijk op weg naar een inheemse status, in die zin dat ze ook bij inheemse woorden gebruikelijk worden, zoals in ex-man, extra-voordeel en superzaak.

Bij de bespreking van de verschillende afleidingsmogelijkheden is een indeling gevolgd naar zowel betekenis als vorm. Op die manier kan duidelijk gemaakt worden hoe de verhouding en concurrentie is tussen naar betekenis verwante voorvoegsels. Deze indeling brengt met zich mee dat sommige voorvoegsels meerdere keren worden besproken, zoals aarts- en super-. We geven eerst een overzicht van de verschillende betekenisgroepen van de woordsoortneutrale voorvoegsels:

Een algemene eigenschap van deze prefixen is dat ze een zelfstandig prosodisch woord vormen, waardoor woorden met zulke prefixen uit minstens twee prosodische woorden bestaan, net zoals samenstellingen. Dit impliceert ook dat zo’n prefix niet een sjwa als enige klinker kan hebben. Het substantief oneer bestaat bijvoorbeeld uit de prosodische woorden on en eer. De hoofdklemtoon valt op het prefix, en op de stam valt een secundaire klemtoon: ónèèr. Met de grens tussen prefix en basiswoord correspondeert een lettergreepgrens. Daarom wordt het woord oneer als volgt in lettergrepen verdeeld: on.eer.

Althans als het woord in isolatie wordt uitgesproken. In verbonden spraak kan de n ook met de tweede lettergreep verbonden worden.

Het prefix contra kan ook gebruikt worden als voorzetsel, zoals in Nederland contra de rest, en een woord als contrarevolutionair zou dus ook als samenstelling met een voorzetsel als linkerlid kunnen worden opgevat. Dit geldt ook voor pro en anti, zoals in pro en anti de jeugdherbergen. Verder worden deze morfemen ook wel als substantieven gebruikt zoals in de pro’s en contra’s.

Het prefix oud- komt ook als zelfstandig adjectief voor. De reden om het een prefix te noemen is dat het als deel van een geleed woord een eigen betekenis heeft, namelijk die van ‘voormalig’.

Zie Van Goethem 2008.

Ook wordt het gebruikt in contrast tot nieuw-, zoals in Oudnoors versus Nieuwnoors. Daarom wordt oud- ook wel een prefixoïde genoemd.