12.3.4.1.4 Samenkoppelingen met bij
Het partikel bij komt gecombineerd met werkwoorden voor in twee naar betekenis verwante types.
-
Een systematische bijdrage tot de betekenis van de samenkoppeling levert bij in partikelwerkwoorden zoals:1bijblijven, bijhouden, bijwonen, bijzettenAl deze samenkoppelingen hebben de betekeniscomponent 'nabijheid' gemeen. Het procedé is niet productief. Voorbeelden van het gebruik van dit type samenkoppeling zien we in de volgende zinnen:2Je moet er even bijblijven.Hij kon zijn snelle broer niet bijhouden.
-
In de volgende gevallen geeft bij aan de samenkoppeling systematisch de betekenis 'aanvulling' van de werking die door het werkwoord wordt genoemd. Dit procedé is wel productief. Voorbeelden zijn3bijbetalen, bijboeken, bijdokken, bijkleuren, bijwerken, bijslapenVoorbeelden van dit gebruik van bij zijn de zinnen:4Voor zo'n duur cadeau moeten we wel bijdokken. informeel Deze vorm komt af en toe voor in standaardtalige contexten, vooral in het informele taalgebruik.Het is beter voor hem dat hij wat bijslaapt.
Verder lezen
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
3.0 | Geert Booij | juni 2022 | |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html; |