Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.2.3.2 Het gebruik
Verder lezen
1
De vorm ikke behoort tot het informele taalgebruik. Hij komt vooral in de taal van kinderen voor, maar ook wel daarbuiten, met name om emotionele nadruk aan te geven. Voorbeelden:
1(Moeder: ) Wie wil er een gebakje?informeel
1(Kind: ) Ikke!informeel
2A: Dat moet jij maar eens even doen.informeel
2B: Ikke?!informeel
2
In afwijking van het algemene gebruik [5.2.2] kunnen de meervoudige vormen ook naar één enkele spreker verwijzen. Dit gebeurt in de volgende gevallen:
  1. in bijzonder taalgebruik van hoogwaardigheidsbekleders bijv. koningen, pausen);
    Men noemt deze stijlfiguur majesteitsmeervoud (pluralis majestatis). In dit geval wordt altijd de volle vorm gebruikt. Een voorbeeld is:
    3Wij , Beatrix, koningin der Nederlanden...formeel
  2. in formeel taalgebruik ter vermijding van de ik-vorm;
    Men noemt dit gebruik, dat vroeger meer voorkwam dan tegenwoordig, wel bescheidenheidsmeervoud (pluralis modestiae). Een voorbeeld is:
    4Zoals we hierboven reeds aantoonden, is dit criterium onbruikbaar.formeel
    Doordat de schrijver of spreker zich identificeert met de lezer of toegesprokene - om een als minder discreet aangevoelde directe aanspreking te vermijden - kan het voornaamwoord van de eerste persoon in feite de functie van een voornaamwoord van de tweede persoon gaan vervullen, bijv.:
    5Zoals wij in[3] zagen...formeel
    6We hebben zojuist gehoord dat...formeel
  3. in situaties met een paternalistisch (of maternalistisch) karakter;
    Ook hier komt het gebruik van we (eerder dan het beklemtoonde wij) met de functie van een voornaamwoord van de tweede persoon voor, bijv.:
    7(moeder tot een klein kind: ) Nu gaan we lekker slapen.
    8(verpleegster tot een patiënt: ) Wat hebben we nou gedaan? Al het eten laten staan?
  4. in informeel taalgebruik;
    In dit geval kan we (geen wij) voor ik gebruikt worden, bijv.:
    9Kom, we zullen maar weer eens opstappen. (we = 'ik')informeel
Voor we met een algemene, vage referentie (= 'men'): [5.2.9].
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taaladvies
    Dagenta
    Taalportaal
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links