5.2.3.2 Het gebruik
Verder lezen
1
De vorm ikke
behoort tot het informele taalgebruik. Hij komt vooral in de taal van
kinderen voor, maar ook wel daarbuiten, met name om emotionele nadruk aan
te geven. Voorbeelden:
1(Moeder: ) Wie wil er een gebakje?informeel
1(Kind: ) Ikke!informeel
2A: Dat moet
jij maar eens even doen.informeel
2B: Ikke?!informeel
2
In afwijking van het algemene
gebruik
[5.2.2] kunnen de meervoudige
vormen ook naar één enkele
spreker verwijzen. Dit gebeurt in de volgende gevallen:
-
in bijzonder taalgebruik van hoogwaardigheidsbekleders bijv. koningen, pausen);Men noemt deze stijlfiguur majesteitsmeervoud (pluralis majestatis). In dit geval wordt altijd de volle vorm gebruikt. Een voorbeeld is:3Wij , Beatrix, koningin der Nederlanden...formeel
-
in formeel taalgebruik ter vermijding van de ik-vorm;Men noemt dit gebruik, dat vroeger meer voorkwam dan tegenwoordig, wel bescheidenheidsmeervoud (pluralis modestiae). Een voorbeeld is:4Zoals we hierboven reeds aantoonden, is dit criterium onbruikbaar.formeelDoordat de schrijver of spreker zich identificeert met de lezer of toegesprokene - om een als minder discreet aangevoelde directe aanspreking te vermijden - kan het voornaamwoord van de eerste persoon in feite de functie van een voornaamwoord van de tweede persoon gaan vervullen, bijv.:5Zoals wij in[3] zagen...formeel6We hebben zojuist gehoord dat...formeel
-
in situaties met een paternalistisch (of maternalistisch) karakter;Ook hier komt het gebruik van we (eerder dan het beklemtoonde wij) met de functie van een voornaamwoord van de tweede persoon voor, bijv.:7(moeder tot een klein kind: ) Nu gaan we lekker slapen.8(verpleegster tot een patiënt: ) Wat hebben we nou gedaan? Al het eten laten staan?
-
in informeel taalgebruik;In dit geval kan we (geen wij) voor ik gebruikt worden, bijv.:9Kom, we zullen maar weer eens opstappen. (we = 'ik')informeel
Voor we met een algemene, vage referentie (= 'men'):
[5.2.9].
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |