Ontkende vragen zijn sterk gericht op een specifiek antwoord: ken ik u niet ergens van? suggereert dat de spreker de aangesproken persoon kent, en met is het geen schatje? laat de spreker duidelijk merken de 'het' een schatje te vinden. De vraag ben je nooit in Parijs geweest? kan de veronderstelling overbrengen dat je in Parijs hoort te zijn geweest, en de retorische vraag wie wil er nou niet de loterij winnen? sorteert voor op een positief antwoord (iedereen wil de loterij winnen).

Negatieve bijwoorden als zelden en nauwelijks zijn in vragen alleen acceptabel als echo: ben je zelden in Parijs geweest? is alleen bruikbaar in een context waarin gesproken is over zelden naar Parijs gaan. Een zelfde effect vinden we bij kon je er nauwelijks doorheen komen?

Eenzelfde echo-effect vinden we bij weinig: heb je weinig gegeten? is alleen bruikbaar in een echo-vraag. Daarentegen is de vraagwoordvraag waarom heb je weinig gegeten? wel acceptabel, want daar wordt weinig gegeten bevraagd (de negatie staat in het bereik van de vraag).

Ontkenning van bevelen (maar ook bijvoorbeeld adviezen en aanbevelingen) levert een verbod op: steel niet betekent verboden te stelen, je moet niet stelen. Wel moeten we onderscheid maken tussen echte imperatieven (doe niet, zit niet te klieren) (hier staat de negatie na de persoonsvorm) en andere bevelende uitdrukkingen (niet getreurd, niet zeuren, En onderweg niet blijven staan. Straks kom je weer te laat!) (waarbij de negatie voor het werkwoord staat). Niet alle bevelen laten zich goed ontkennen: naast zit stil is ?zit niet stiltwijfelachtig nauwelijks acceptabel (maar zit niet te lang stil is weer prima), en bevelen als ingerukt en opgehoepeld kunnen geen negatie krijgenwaarom is dat? is er iets generaliserends te zeggen over wel negatie bij 'getreurd' en niet bij 'ingerukt'? NEe. niets over te zeggen.. Omgekeerd hebben bevelen als niet getreurd geen tegenhanger zonder negatie.

Beloftes en andere uitingen waarbij de spreker een verplichting op zich neemt, veranderen bij ontkenning in een andere taalhandelinggebruik je 'taalhandelingen' hier als synoniem voor 'commissieven'? En 'taaldaad'? Dat zou dan wat explicieter moeten, met uitleg van wat het betekent. Wat hebben beloftes en verklaringen gemeen?: ik beloof dat ik kom is een belofte, maar ik beloof niet dat ik kom is een mededeling en geen belofte. Ik verklaar u hierbij man en vrouw en ik doop u Marie Henriëtte kunnen evenmin ontkend worden met behoud van de taaldaad; in ik verklaar hierbij dat u niet langer man en vrouw bent heeft de taalhandeling van verklaren bereik over de ontkenning.

Uitroepende zinnen zoals wat een onzin! en dat je dat durft!in algemene zin zou ik het goed vinden als je de lezer eerst herinnert aan/vertelt wat dit voor zinstype is, hier 'uitroepende zinnen', en dan het effect van negatie beschrijft. hebben in het algemeen geen negatieve tegenhanger:

Bij uitroepende zinnen die beginnen met dat is de negatieve tegenhanger niet per se ongrammaticaal:

De zinnen in (9) zijn allebei grammaticaal: in (9a) wordt verbazing uitgesproken over durven en in (9b) over niet durven; in (9b) wordt de verbazing zelf niet ontkend.

(Hoeksema 1992), (Zeijlstra 2004), (De Zeijlstra 2006)(Van der Wouden 2002)(Van der Wouden 1998), (Sassen 1976-1977), (Boogaart and Verheij 2013)