5.6.4 Het gebruik van gene en ginds(e)
Verder lezen
 1
  
   De aanwijzende voornaamwoorden gene en ginds(e)
   behoren niet tot de standaardtaal: ze komen alleen in formeel taalgebruik
   voor; gene is beperkt tot archaïsche taal.
  
 2
  
   Het voornaamwoord gene kan niet-zelfstandig en zelfstandig
   gebruikt worden. Niet-zelfstandig gebruikt wordt het alleen gecombineerd
   met enkelvoudige de-woorden en substantieven in het meervoud:
   
     aan gene zijde van de rivier;
       gene bossen
    
   Zelfstandig verwijst gene altijd naar personen; als het op
   meer dan één persoon slaat, krijgt het de vorm genen. Het komt
   vrijwel altijd gecombineerd voor met
   deze(n).
   Het voornaamwoord gene geeft aan dat een persoon of zaak min
   of meer ver van de spreker verwijderd is of het drukt een
   contrast uit met deze.
   In het laatste geval kunnen deze en gene
   verwijzen naar reeds genoemde personen: deze verwijst dan naar
   de laatstgenoemde, gene naar de eerstgenoemde. Voorbeelden:
   
1De onderscheiden
    sprekers waren het onderling niet eens: dezen sloten
   zich bij het voorstel aan, genen verwierpen
   het.formeel
2Caesar en Scipio
    behaalden beiden belangrijke overwinningen: deze in
      Afrika, gene in Gallië.formeeldeze = Scipio; gene = Caesar
Voor 
      deze of gene
      en 
      deze(n) en gene(n)
      met onbepaalde betekenis: zie respectievelijk(5.9.3.2/i,
      sectie 3)
     (5.9.3.2/ii, sectie 3)
     (5.9.3.2/vi, sectie 7). 
 3
  
   Het voornaamwoord ginds(e) wordt niet-zelfstandig gebruikt of
   zelfstandig met binnentekstelijke verwijzing, bijv.
   
     gindse huizenrij
     deze huizen of gindse
   
   De vorm zonder -e wordt gebruikt voor enkelvoudige
   het -woorden, die met -e in andere gevallen:
  
     gindse heuvel(s)
     ginds bos
   De betekenis van ginds(e) is alleen ruimtelijk; het geeft
   evenals gene aan dat een persoon of zaak min of meer ver van
   de spreker verwijderd is. Het kan niet gebruikt worden zoals in de
   voorbeelden 1 en
  2 hierboven. Een voorbeeld met
   ginds(e) is:
   
3En achter
   gindse heuvel de koekoek antwoordt
   zacht.formeel
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen | 
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | 
 
				 
						
					