Een eerste type vormen de onderwerpszinnen die ingeleid worden door de grammatisch verbindende voegwoorden dat of of (afgezien van of-zinnen in balansschikking; zie type [6]). Die met dat bevatten een afhankelijke mededeling, die met of een afhankelijke vraag. Voorbeelden:

Een onderwerpszin kan ook een beknopte bijzin met (om) te + infinitief zijn. (Voor de verhouding tussen beknopte bijzinnen en overeenkomstige (volledige) bijzinnen: zie [19.3.1].) Voorbeelden:

Verder kan een onderwerpszin ingeleid worden door een vraagwoord. Zulke onderwerpszinnen zijn, evenals de onder [1] genoemde of-zinnen, afhankelijke vragen. Voorbeelden:

Soms kunnen ook andere onderschikkende voegwoorden dan dat en of een onderwerpszin inleiden, met name die van voorwaarde; men spreekt hier ook wel van conditionele onderwerpszinnen. Voorbeelden zijn:

Maar ook bijv. bij voordat zijn er mogelijkheden:

Onderwerpszinnen die de vorm hebben van een hoofdzin, komen voor in de directe rede en in gevallen die daarmee formeel overeenkomen. Voorbeelden:

Een ander type is de of-zin in balansschikking. Deze zinnen staan altijd op de laatste zinsplaats. Voorbeeld:

Als laatste type noemen we de betrekkelijke bijzinnen met ingesloten antecedent. Deze kunnen ingeleid worden door een betrekkelijk voornaamwoord of een betrekkelijk voornaamwoordelijk bijwoord. Voorbeelden:

Wordt van zinnen als deze het antecedent geëxpliciteerd, zoals in 20, 21 en 22, dan hebben we niet te maken met onderwerpszinnen, maar met naamwoordelijke constituenten als onderwerp:

In 20 is het voornaamwoord degene het kernwoord van de naamwoordelijke constituent, die geen zin heeft een bepaling (bijvoeglijke bijzin) daarbij. In 21 en 22 geldt hetzelfde voor dat en wat je daar ziet respectievelijk datgene en waar hij op rekende.

Heeft de hoofdzin een naamwoordelijk gezegde, zoals in de zinnen 18 en 19, dan kan naast het eigenlijke onderwerp (de onderwerpszin) een voorlopig onderwerp optreden (het in de volgende zinnen):