Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.4.2.1.6 Voormalig: de voorvoegsels ex- en oud-
Met het voorvoegsel ex- worden van persoonsnamen die geen eigennaam zijn, substantieven gevormd die betekenen 'gewezen of voormalig bekleder van de door het basiswoord genoemde functie of rang'. Daarnaast kunnen met precies dezelfde betekenis woorden met oud- als eerste lid gevormd worden. Beide procedés zijn productief. Voorbeelden zijn respectievelijk:
1ex-burgemeester, ex-collega, ex-koning, ex-man, ex-minister-president, ex-priester, ex-voorzitter, ex-vrouw
oud-directeur, oud-docent, oud-leraar, oud-leerling, oud-ondervoorzitter, oud-staatssecretaris, oud-strijder
De woordklemtoon ligt bij deze woorden afwisselend op het basiswoord of op het voorvoegsel. Ex- en oud- zijn in het algemeen verwisselbaar, maar bij een aantal gevallen ligt de voorkeur voor één van beide voorvoegsels min of meer vast. Naast elkaar zijn bijv. wel mogelijk ex-/oud-burgemeester of ex-/oud-collega, maar alleen gebruikelijk zijn onder meer ex-man, ex-vrouw; oud-leerling, oud-strijder. Omdat het morfeem oud ook als zelfstandig woord kan worden gebruikt, zij het met een wat andere betekenis, wordt oud- als deel van een woord wel als prefixoïde aangeduid.
Ter aanduiding van een levenspartner van wie men gescheiden is, kan ex ook als los woord gebruikt worden, bijv. m'n ex.
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links