De omschrijving van het zinstype 1a als zinstype waar de voor-pv niet zelf het eerste zinsdeel is (zie [21·2·1]), houdt in dat er noodzakelijk nog iets onmiddellijk vóór die persoonsvorm staat. In de uiteenzetting over de opbouw van het zinsschema in [21·1·1·2] werd de plaats vlak vóór de voor-pv, maar na een eventuele aanloop, aangeduid als de eerste zinsplaats. We herhalen hier een gedeelte van schema 21.4 als schema 21.8, waarin we ook twee concrete voorbeelden opnemen.

Uitgaand van de eerste pool in zinstype 1a kan de volgende algemene regel opgesteld worden: op de eerste zinsplaats kan hooguit maar één zinsdeel staan. Hierbij zien we voorlopig af van een aantal speciale gevallen die van deze eenzinsdeelsregel afwijken doordat er meer dan een zinsdeel op de eerste zinsplaats staat. Deze gevallen worden in [21·3·6] behandeld. De formulering van de regel impliceert dat er ook minder dan een heel zinsdeel vlak voor de persoonsvorm kan staan, bijvoorbeeld van een naamwoordelijke constituent alles behalve de nabepaling. Geïllustreerd met een voorbeeld:

Een zin als 2, met twee zinsdelen op de eerste zinsplaats (zijn beste vriend en gisteren), is echter onmogelijk.

Staat er helemaal niets, en is de eerste zinsplaats dus onbezet, dan hebben we te maken met zinnen van het type 1b, met de voor-pv als eerste zinsdeel (zie [21·2·1]).

Het zinsdeel op de eerste zinsplaats kan het onderwerp zijn zoals in de zin hij drinkt graag een glas bier, maar dat hoeft niet noodzakelijk het geval te zijn, zoals voorbeeld 1 al laat zien. In principe kan elk willekeurig zinsdeel vooraan staan, naargelang van de informatieve geleding van de zin. Beperkingen en uitzonderingen worden verderop aangegeven. De volgende reeks zinnen bevat voorbeelden van verschillende soorten zinsdelen die op de eerste zinsplaats kunnen voorkomen. Zo zijn in de zinnen 3 t/m 5 respectievelijk een bijwoordelijke bepaling, een lijdend voorwerp en een meewerkend voorwerp eerste zinsdeel. In de reeks is het eerste zinsdeel telkens gecursiveerd.

Naar de vorm kan het eerste zinsdeel een constituent zijn (bestaande uit één woord of uit meer woorden) of een volledige (afhankelijke) zin, bijv. in de zinnen 11 en 12 respectievelijk met de functie van onderwerp en tijdsbepaling. Op het voorkomen van afhankelijke zinnen op de eerste zinsplaats bestaan er echter beperkingen, die in [21·3·1·2] opgesomd worden.

Anders dan hier in deze inleiding gebeurt, zal verderop bij de nadere bespreking van de elementen op de eerste zinsplaats een onderscheid gemaakt worden tussen de mogelijkheden in zinnen met een woordvolgorde die in overeenstemming is met het links-rechts-principe en in zinnen met een van dat principe afwijkende woordvolgorde.