In het Nederlands kan een n worden weggelaten op het einde van een syllabe als er een sjwa aan voorafgaat, met uitzondering van het onbepaald lidwoord een. Deze deletie van n wordt zowel toegepast in enkelvoudige zelfstandige naamwoorden (zie de voorbeelden in 1a), meervoudige zelfstandige naamwoorden (zie 1b), als meervoudige werkwoordsvormen en infinitieven (zie 1c). Hoewel er sprekers van het Nederlands zijn die de n in deze positie altijd weglaten, is /n/-deletie voor veel sprekers een optioneel proces, dat afhankelijk is van factoren als spreeksnelheid, spreekstijl en fonologische omgeving.

Van de Velde & Van Hout (2003) en Van de Velde et al. (2010: 404) tonen aan dat het proces van /n/-deletie aanzienlijke noord-zuidvariatie vertoont, waarbij de n in spontane spraak in het Nederlands-Nederlands bijna altijd wegvalt, terwijl men de n in het Belgisch-Nederlands vaak wel uitspreekt. In een voorleestaak bleken Nederlandse leraren vaker de slot–n uit te spreken dan de Vlaamse leraren, maar dit resultaat was mogelijk toe te schrijven aan de regionale herkomst van de Vlaamse leraren (zie Van de Velde & Van Hout (2003); zie ook paragraaf 1.2.2.1.6.

In ongelede woorden zoals die in (1a) wordt de n minder gedeleerd dan in gelede woorden zoals die in (1b) en (1c).

Zie Van Oss & Gussenhoven (1984), Van de Velde & Van Hout (2003: 109).

De n wordt niet weggelaten als er direct een cliticum op volgt. In de zin zij kochten ’t bijvoorbeeld vormt de n één syllabe met het erop volgende voornaamwoord: kɔx.tə.nət. De n staat dan niet aan het eind van een syllabe, en wordt dus niet weggelaten.

De n kan ook worden weggelaten aan het einde van syllaben in bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden en voorzetsels, zoals geïllustreerd wordt in (2).

De n-deletie kan zich ook woordintern voordoen bij verkleinwoorden waarvan het basiswoord eindigt op -en, en in een aantal bijwoorden.

Ook op het einde van het eerste prosodisch woord in samenstellingen en afleidingen, kan de n die wordt voorafgegaan door een sjwa worden weggelaten, zoals in de woorden in (4).

Het al of niet weglaten van de n kan afhangen van de volgende klank: er is bij sommige sprekers namelijk geen deletie als er een klinker volgt (bijv. de regen is koud, open ogen).

Ook de morfologische status van het woord waarin -en verschijnt, bepaalt mede in welke mate er /n/-deletie mogelijk is. De n die in de ik-vorm van werkwoorden zoals tekenen, oefenen, of rekenen staat, is voor sommige taalgebruikers niet weglaatbaar (zie 5).

Zie Booij (1995: 141).

Uit onderzoek van Van de Velde & Van Hout (2003) blijkt echter dat dit niet voor alle taalgebruikers geldt, en /n/-deletie in zulke werkwoordsvormen bijvoorbeeld in West-Vlaanderen wel gebeurt.

Een bijzonder geval van deletie van n is het weglaten van de n in de eerste syllabe van een woord als benzine bəzinə. De voorafgaande klinker is verdoft is tot een sjwa. Waarschijnlijk hebben we hier met een ander proces dan de gewone /n/-deletie te maken. In deze positie kan namelijk na een verdofte klinker ook de r worden weggelaten (zie paragraaf 1.5.1.6), zoals in kwartier kwəti:r en portier pəti:r.

In snelle verbonden spraak doet /n/-deletie zich ook voor aan het einde van een syllabe voorafgaand aan een fricatief of een sonorante medeklinker, zoals in de voorbeelden in (5). Als gevolg van de deletie van de n in deze gevallen, wordt de voorafgaande klinker genasaleerd (zie paragraaf 1.1.4.4) en lichtjes gerekt.

Zie Gussenhoven & Broeders (1976), Trommelen (1983: 265), Booij (1995: 148).

Gussenhoven & Broeders (1976), Van Oss & Gussenhoven (1984), Trommelen (1983), Booij (1995), Van de Velde & Van Hout (2001c, 2003), Van de Velde et al. (2010).