5.4.3.4 De verwijzingsmogelijkheden
Verder lezen
De verwijzingsmogelijkheden van elkaar(s) komen voor een groot
deel overeen met die van het wederkerend
voornaamwoord
[5.3.3.2]. Hieronder wordt eerst een aantal voorbeeldzinnen gegeven
die vergelijkbaar zijn met die bij het wederkerend
voornaamwoord
[5.3.3.2/ii]. (Net als daar zijn zowel de antecedenten van
elkaar(s) als de voornaamwoorden zelf gecursiveerd.)
1Johan en
Pieter verdedigden elkaar
goed.
2Kees
en Wim zeiden dat Johan en Pieter elkaar goed
verdedigden.
3Kees en Wim
zeiden tegen elkaar dat Johan en Pieter zich goed
verdedigden.
4Johan en
Pieter verstonden de kunst (om) elkaar tot
het uiterste te verdedigen.
5Johan en
Pieter wilden elkaars vrienden
verdedigen.
6Elkaar
bedienend, praatten de oude heren honderd
uit.
7Ze
verboden hun dienaren elkaars kleren aan te
trekken.
8Dit
zijn elkaar tegenwerkende
factoren.
9Elkaar
vliegen afvangen is niet sympathiek.= 'Het is niet sympathiek dat
men elkaar
(...)'
10Ik
vind die jongens een gevaar voor
elkaar.
11Dat praten met
elkaar was voor Bart en Marijn
een noodzaak geworden.
12Zij stond verbaasd over hun
afkeer van elkaar.= '(...) de afkeer die zij van
elkaar hadden'
In principe kan elkaar(s) na een voorzetsel (evenals het
wederkerend voornaamwoord) bij niet-identiteit van geïmpliceerd onderwerp
en getalsonderwerp naar beide
verwijzen
[5.3.3.2/iii]. Het is echter heel moeilijk een voorbeeldzin te
bedenken waaraan dat gedemonstreerd kan worden. Beide
verwijzingsmogelijkheden lijken aanwezig in:
13Agatha en Bernard vonden
Charlotte en Dirk geen geschikte partners voor elkaar.
De eerste lezing zou zijn: 'Agatha en Bernard vonden dat Charlotte en Dirk
geen geschikte partners voor elkaar waren' (Charlotte en Dirk antecedent).
De tweede lezing zou zijn: 'Agatha vond dat Charlotte geen geschikte
partner voor Bernard was, en Bernard vond dat Dirk geen geschikte partner
voor Agatha was' (Agatha en Bernard antecedent). Omdat dergelijke zinnen in
de praktijk zeer zelden voorkomen, heeft het weinig zin op de hiermee
verbonden problemen nader in te gaan.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |