Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
18.5.4.11.i Vinden met een infinitief zonder te
Verder lezen
Het werkwoord vinden is verplicht groepsvormend:
1aIk zei dat ze hem op de grond vonden liggen.
bIk zei dat ze vonden hem op de grond liggen.uitgesloten
Het lijdend voorwerp van vinden is tevens geïmpliceerd onderwerp van de infinitief (in 1a hem).
Het groepsvormende vinden komt voor in de betekenissen 'aantreffen' (zoals in zin 1) en 'van mening zijn' (zoals in 2):
2Ik vind dat helemaal niet bij u passen.
In de betekenis 'aantreffen' wordt het meestal gecombineerd met infinitieven van werkwoorden die een lichaamshouding aanduiden, zoals liggen, zitten, staan, hangen, leunen, vergezeld van een bepaling van plaats (op de grond in zin 1). In de betekenis 'van mening zijn' wordt de infinitief meestal gecombineerd met een bepaling die een waardering uitdrukt, tenzij de zin dat toch al doet, bijv. door de betekenis van de infinitief zelf. Vergelijk:
3aIk vind Els zingen.uitgesloten
bIk vind Els heel mooi zingen.
cIk vind Els zeuren.
dIk vind die viool van Els zíngen!
Enkele andere voorbeelden zijn:
  • in de betekenis 'aantreffen':
    4We vonden hem over de brugleuning hangen.
  • in de betekenis 'van mening zijn':
    5Ze vonden hem er slecht uitzien.
    6De dames vonden New York geen zindelijke indruk maken.
    7Ik vond haar maar koeltjes reageren.
    8De regering vond de eisen veel te ver gaan.
Voor beide interpretaties vatbaar is een zin als:
9We vonden opa keurig rechtop in zijn stoel zitten.
In beide betekenissen komt vinden voornamelijk in de onvoltooide tijden voor; het vormen van voltooide tijden is weliswaar niet onmogelijk, maar wel ongebruikelijk:
10Ze hebben hem op de grond vinden liggen.twijfelachtig
11Ik heb dat nooit bij u vinden passen.twijfelachtig
Voltooide tijden kunnen natuurlijk wel voorkomen in gelijkwaardige zinnen waar vinden geen groepsvormend werkwoord is, namelijk voor de betekenis 'aantreffen' een zin met een tegenwoordig deelwoord, of een bijzin met terwijl, en voor de betekenis 'van mening zijn' een bijzin met dat:
12Ze hebben hem op de grond liggend gevonden.
13Ze hebben hem gevonden terwijl hij op de grond lag.
14Ik heb nooit gevonden dat dat bij u paste.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links