4.3.2 Distributief gebruik
Verder lezen
 Bij sommige substantieven kan een bepaald lidwoord gebruikt worden met distributieve betekenis
     ('ieder, elk'). Bij maataanduiders ( liter,
       kilometer, enz.) is het voorzetsel
       per (altijd zonder lidwoord(zie 4.5.3, sectie
      2), [1]) in Nederland
     gebruikelijker. Voorbeelden:
   
1De benzine kost straks weer
   achtendertig frank de liter.
2De benzine kost nog steeds één
   gulden vijfennegentig per liter.
3Voor die meloenen betaal je twee
   gulden het stuk.
4Hij krijgt een vergoeding van
   vijftig cent de kilometer.
Bij substantieven die een tijdsduur noemen (
    uur,
    dag,
   week, enz.) wordt het
   lidwoord voorafgegaan door
   om. Als na het lidwoord een telwoord groter dan één
   wordt gebruikt, is de betekenis 'na verloop van iedere twee, drie, enz. van
    de genoemde tijdseenheden'. Als synoniem van om de
    twee wordt om de/het
   andere met een enkelvoudig substantief gebruikt,
   zodat om de andere week (=
   om de twee weken) de betekenis heeft van 'na verloop van
   twee weken', 'éénmaal in de twee weken'.
   De betekenis van om de/het
   zonder telwoord is niet altijd duidelijk. Bij kleinere tijdseenheden is de
   betekenis vrijwel altijd 'na verloop van één eenheid', zodat
   de zin:
   
5Om de minuut
   flitst er een lampje aan.
betekent dat er elke minuut een lampje aangaat. Bij grotere tijdseenheden
   wordt meestal bedoeld 'na verloop van twee eenheden' (=
   om de/het andere = om de twee), zodat de
   zin:
   
6De congressen worden om
   het jaar gehouden.
betekent dat er het ene jaar geen en het andere jaar wel een congres
    plaatsvindt. Vooral bij 'middelgrote' eenheden als
    dag,
    week en
   maand heerst onduidelijkheid,
    wat bijv. als consequentie heeft dat om de
    week synoniem kan zijn met om
   de veertien dagen. Enkele ondubbelzinnige
   voorbeelden:
   
7Om de andere dag
   gaat hij even bij zijn moeder langs. ('de ene dag wel, de andere dag
    niet')
8Om de drie
    maanden komt er een nieuwe groep rekruten op. ('elke derde
    maand')
9Om de zeven jaar
   krijgt hij een half jaar verlof. ('elk zevende jaar')
Ten slotte kan nog vermeld worden dat ook bij andere substantieven het
   bepaald lidwoord wel eens distributief gebruikt wordt, bijv.:
   
10We moesten de
    man een tientje betalen. ('ieder van ons moest een tientje
   betalen')
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen | 
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | 
				
						
					