Samenstellingen kunnen qua betekenis deels ondoorzichtig zijn geworden doordat een van beide delen niet meer als zelfstandig woord optreedt. Een van beide delen is dan een gebonden element zonder een eigen betekenisbijdrage. Dat gebonden element kan zich zowel links als rechts bevinden. Voorbeelden van substantivische samenstellingen met een linkerdeel dat gebonden is zijn:

Voorbeelden van substantivische samenstellingen met een rechterdeel dat gebonden is zijn:

Een enkele keer is de betekenis van het gebonden deel toch wel achterhaalbaar doordat er meerdere woorden zijn die zo’n gebonden deel bevatten. Een voorbeeld is het gebonden morfeem -bei, dat voorkomt in woorden als aambei, aardbei, moerbei en vlierbei, met de terugkerende betekenis ‘bes’.

Ook in toponiemen, die vaak de vorm van samenstellingen hebben, komt regelmatig een gebonden deel voor, zoals in een groot aantal plaatsnamen op -drecht als Barendrecht, Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht. Soms is de betekenis van een deel wel te begrijpen vanuit historisch perspectief, zoals toponiemen op veen als Amstelveen en Hoogeveen, plaatsen in een oorspronkelijk veengebied. Zo zijn er ook veel toponiemen die eindigen op -burg, -kerk, of -zijl, en daarnaast ook samengestelde familienamen met een gemeenschappelijk tweede lid zoals Dijksterhuis en Steenhuis. De betekenis van namen wordt bestudeerd in de naamkunde (zie Naamkunde.net  voor de betekenis van samengestelde namen).

Er zijn ook woorden die qua klankvorm op samenstellingen lijken zoals aalmoes, arbeid, luipaard en oorlog, maar niet uit twee woorden bestaan. Net als tweelettergrepige samenstellingen hebben ze hoofdklemtoon op de eerste lettergreep, en secundaire klemtoon op de tweede. Hier is geen deel aan te wijzen met een eigen betekenisbijdrage; ze lijken dus alleen in fonologisch opzicht op samenstellingen, met name doordat de hoofdklemtoon op de eerste lettergreep valt.