Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
1.1.3.2.9 De alveolaire nasaal n
De n kan worden gespecificeerd met de volgende distinctieve kenmerken: [+sonorant, –labiaal, +coronaal, –velair, +nasaal].
De alveolaire nasaal n kan voorkomen in aanzetten met een of twee medeklinkers, zoals in de woorden in (1). Verder kan de klank ook voorkomen in eenvoudige en complexe coda's, zoals in de voorbeelden in (2a), alsook in complexe coda’s die volgen op een lange klinker, zij het in een beperkt aantal woorden (zie 2b).
Maar zie paragraaf 1.2.3 voor extra /s/ en/of /t/ aan het eind van een woord.
1naam , snoep, knol
2aman, land , mens, kern
bhoorn , Maarn
Verder lezen
Articulatie
De n is een stemhebbende alveolaire nasaal. De klank wordt gearticuleerd met een afsluiting tussen het voorste deel van de tong en de bovenste tandkasrichel (zie Figuur 1); het zachte gehemelte is verlaagd, zodat de luchtstroom vanuit de longen door de neus kan ontsnappen.
Figuur 1. Schematisch beeld van de mond-keelholte met benamingen van articulatieplaatsen en bijhorende klassen van medeklinkers in het Nederlands (Bron: Rietveld & Van Heuven 2016: 76)
Figuur 2 is een MRI-afbeelding van de n in niet.
Figuur 2. MRI-afbeelding van de [n] in niet, uitgesproken voorafgegaan en gevolgd door de neutrale klinker sjwa (Bron: Rietveld & Van Heuven 2016: 78)
De n in verbonden spraak
De realisatie van de n in verbonden spraak vertoont enige variatie. De n kan na een sjwa in het suffix -en optioneel worden weggelaten in het Standaardnederlands. Zo kan lopen worden uitgesproken als lopə of lopən. De uitspraak zonder n is de meest algemene in het Nederlands-Nederlands, terwijl de n in het Belgisch-Nederlands wel vaak wordt uitgesproken.
Zie ook 1.1.2.1.6 De uitspraak van n in suffixen, voor meer gedetailleerde informatie over de geografische variatie.
Verder is n ook gevoelig voor Assimilatie van plaats: de klank past zich qua articulatieplaats vaak aan bij een erop volgende medeklinker, zoals in de woorden onklaar ɔŋklar en inpakken ɪmpɑkən .
Akoestische informatie
Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen met n in verschillende fonologische contexten (aan het begin van een woord en tussen twee klinkers) voor het Nederlands-Nederlands en Belgisch-Nederlands. De bijhorende spectrogrammen en geluidsbestanden worden telkens gegeven.
Tabel 1. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /n/ in verschillende fonologische contexten in het Nederlands-Nederlands.
Woordgroep Fonologische context Geluidsbestand Golfvorm/spectrogram
en nu gauw naar binnen woordinitieel
verder kunnen lezen intervocalisch
Tabel 2. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /n/ in verschillende fonologische contexten in het Belgisch-Nederlands.
Woordgroep Fonologische context Geluidsbestand Golfvorm/spectrogram
en nu ligt Anna alleen in Transit woordinitieel
we kunnen hier niet langer in de bergen blijven intervocalisch
Literatuur
Collins & Mees (2003).
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Kathy Rys november 2020
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html;
    Interessante links