1.1.3.2.9 De alveolaire nasaal
n
De n kan worden
gespecificeerd met de volgende distinctieve kenmerken:
[+sonorant, –labiaal, +coronaal, –velair, +nasaal].
De alveolaire nasaal
n kan
voorkomen in aanzetten met een of twee medeklinkers, zoals
in de woorden in (1). Verder kan de klank ook voorkomen in eenvoudige en
complexe coda's, zoals in de voorbeelden in (2a), alsook in
complexe coda’s die volgen op een lange klinker, zij het in een beperkt aantal
woorden (zie 2b).
Maar zie paragraaf 1.2.3 voor extra /s/ en/of /t/ aan het eind van
een woord.
1naam 
, snoep,
knol
, snoep,
knol
2aman, land , mens,
kern
, mens,
kern
bhoorn ,
Maarn
,
Maarn
Verder lezen
Articulatie
De n is een
stemhebbende alveolaire
nasaal. De klank wordt gearticuleerd met een afsluiting
tussen het voorste deel van de tong en de bovenste tandkasrichel (zie Figuur 1);
het zachte gehemelte is verlaagd, zodat de luchtstroom vanuit de longen door de
neus kan ontsnappen.
Figuur 1. Schematisch beeld van de mond-keelholte met benamingen van
articulatieplaatsen en bijhorende klassen van medeklinkers in het
Nederlands (Bron: Rietveld & Van Heuven 2016: 76)
Figuur 2 is een MRI-afbeelding van de
n in
niet.
Figuur 2. MRI-afbeelding van de [n] in
niet, uitgesproken
voorafgegaan en gevolgd door de neutrale klinker sjwa (Bron: Rietveld
& Van Heuven 2016: 78)
De n in verbonden spraak
De realisatie van de
n in verbonden
spraak vertoont enige variatie. De
n kan
na een sjwa in het suffix -en
optioneel worden weggelaten in het Standaardnederlands. Zo kan
lopen worden uitgesproken
als lopə of
lopən.
De uitspraak zonder
n is de
meest algemene in het Nederlands-Nederlands, terwijl de
n in
het Belgisch-Nederlands wel vaak wordt uitgesproken.
Zie ook 1.1.2.1.6 De uitspraak van
n
in suffixen, voor meer gedetailleerde informatie over de
geografische variatie.
Verder is
n ook
gevoelig voor Assimilatie van plaats: de klank past zich qua articulatieplaats
vaak aan bij een erop volgende medeklinker, zoals in de woorden
onklaar
ɔŋklar en
inpakken
ɪmpɑkən
.Akoestische informatie
Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen met n in verschillende
fonologische contexten (aan het begin van een woord en tussen twee klinkers)
voor het Nederlands-Nederlands en Belgisch-Nederlands. De bijhorende
spectrogrammen en geluidsbestanden worden telkens gegeven.
Tabel 1. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /n/ in
verschillende fonologische contexten in het Nederlands-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| en nu gauw naar binnen | woordinitieel | |
 |
| verder kunnen lezen | intervocalisch | |
 |
Tabel 2. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voor /n/ in
verschillende fonologische contexten in het Belgisch-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| en nu ligt Anna alleen in Transit | woordinitieel | |
 |
| we kunnen hier niet langer in de bergen blijven | intervocalisch | |
 |
Literatuur
Collins & Mees (2003).
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Kathy Rys | november 2020 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html; |