Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
14.8.2 Nominalisaties behorend tot type 1
Verder lezen
Tot het eerste type behoren de volgende nominalisaties:
  1. Nominalisaties met behulp van een afleiding op -ing; enkele voorbeelden:
    1De beperking van de visvangst door de overheid (stelde de vissers teleur.)
    2De overweging van de minister om af te treden (werd toegejuicht.)
    3De openbare terechtstelling van de misdadiger (was afschrikwekkend.)
  2. Nominalisaties met behulp van een afleiding op -atie. Enkele voorbeelden:
    4De crematie van Gandhi (werd door veel mensen bijgewoond.)
    5De reparatie van onze auto (was een koud kunstje.)
    6De taxatie van het nieuwe huis (nam weinig tijd in beslag.)
  3. Nominalisaties met behulp van een afleiding zonder toevoegsel of met het achtervoegsel -st; enkele voorbeelden:
    7De zang van volksliederen (bekoort niet iedereen.)
    8Het aanbod van afgeprijsde goederen op de markt (wordt steeds groter.)
    9De vondst van de schat (maakte de graaf van Monte Christo blij.)
  4. Nominalisaties met behulp van een afleiding met het voorvoegsel ge-; enkele voorbeelden:
    10Peters geschop van de hond (hangt me de keel uit.)
    11Karins geschilder van portretten (tiranniseert de hele omgeving.)
    12Leons gewas van kleren op ieder uur van de dag (stoorde niemand.)
Bij nominalisaties van dit type komt het lijdend voorwerp uit de corresponderende zin - indien aanwezig - achter de kern te staan. Het wordt gerealiseerd in de vorm van een voorzetselconstituent die wordt ingeleid door van. Vergelijk 13a met 13b:
13aDe terechtstelling van de misdadiger (was afschrikwekkend.)
bDe misdadiger terechtstelling (was afschrikwekkend.)uitgesloten
Ook het indirect object (meewerkend of belanghebbend voorwerp) uit de corresponderende zin moet achter de kern in de nominalisatie komen te staan. Vergelijk 14a met 14b:
14aDe schenking van kadobonnen aan de jarige (was een goed idee.)
bDe jarige schenking van kadobonnen (was een goed idee.)uitgesloten
Het onderwerp uit de corresponderende zin kan op twee manieren in deze nominalisatie gerealiseerd worden:
  • als naamwoordelijke constituent;
    In deze hoedanigheid staat het onderwerp als determinator voor de kern, bijv.:
    15Piets vlucht
    16Karels kroning
    Opmerking
    Verdieping
    Opmerking
    Voorbeeld 16 is eigenlijk dubbelzinnig. Karel kan ook opgevat worden als degene die gekroond wordt. Naamwoordelijke constituenten in de determinator kunnen bij overgankelijke werkwoorden dus zowel onderwerp als direct object zijn.
  • als voorzetselconstituent die wordt ingeleid door het voorzetsel door of van;
    In deze hoedanigheid staat het onderwerp achter de kern. Voorbeelden:
    17De vlucht van de misdadigers uit de gevangenis (verbaasde niemand.)
    18De kroning van Karel door de paus (was een heel spektakel.)
In het algemeen geldt overigens dat voorzetselconstituenten in dit type nominalisatie achter de kern moeten staan; vergelijk:
19aDe verstrekking van kortingsbonnen in een supermarkt (werd gewaardeerd.)
bDe in een supermarkt verstrekking van kortingsbonnen (werd gewaardeerd.)uitgesloten
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links