Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
7.1.1 Vorming van hoofdtelwoorden
Bepaalde hoofdtelwoorden bestaan uit een beperkte groep basisvormen, zoals een, zes, acht, tien, twaalf, honderd, -tig en -en-, waarmee alle andere, meer complexe, bepaalde hoofdtelwoorden kunnen worden gevormd, zoals acht-tien, zes-tig en twaalf-honderd-en-een.
Tot de onbepaalde hoofdtelwoorden rekenen we de volgende vormen: veel, meer, meeste; weinig, minder, minste; hoeveel, zoveel; enkele, ettelijke, meerdere, verscheidene, verschillende, talloze; en tig vooral in NN: informeel Deze vorm komt geregeld voor in standaardtalige contexten, vooral in het Nederlandse Nederlands en vooral in het informele taalgebruik. .
Zie 7.1.2.1 voor de (beperkte) verbuigingsmogelijkheden van hoofdtelwoorden (bijv. ene, enkele en vele), en 7.1.3 voor de bijzondere vormen op -en en op -tje(s) (bijv. tweeën, eentje en drietjes).
Is geen een telwoord?
Verdieping
Is geen een telwoord?
Het woord geen, zoals in i, impliceert dat er sprake is van een lege verzameling, met andere woorden, dat het aantal entiteiten waarop de nominale constituent betrekking heeft, gelijk is aan nul. Er wordt door geen dus een precies aantal aangeduid, net als door de bepaalde telwoorden. Is geen een telwoord?
iWe zagen geen sterveling onderweg.
Broekhuis & den Dikken (2012) beschouwen geen als negatief lidwoord. Een verschil tussen nul en geen waar zij op wijzen is dat geen zowel met enkelvoudige als met meervoudige substantieven gecombineerd kan worden (bijv. geen boek – geen boeken), terwijl nul, net als de andere bepaalde hoofdtelwoorden (behalve één), enkel voorafgaat aan een meervoudig substantief (bijv. nul boeken, maar nul boekuitgesloten). Op die laatste bewering is overigens wel wat af te dingen: in het Corpus Hedendaags Nederlands komt nul regelmatig voor in combinatie met een substantief in het enkelvoud, zoals nul ervaring, nul uitstoot, nul risico, nul kans, nul effect en nul vertrouwen.
Van Dale (Den Boon & Hendrickx 2015) noemt geen zowel als telwoord, met de betekenis ‘niet één enkele’, als als lidwoord, met de betekenis ‘niet één’.
Den Hertog (1972: 142-143) wijst erop dat geen als telwoord (afkomstig van nech-een = ‘zelfs niet één’) soms van het ontkennend lidwoord geen kan worden onderscheiden doordat het klemtoon krijgt. In Géén Amsterdammer zal dat toegeven fungeert geen als bepaald telwoord en is de betekenis ‘zelfs niet één Amsterdammer zal dat toegeven’, terwijl in Hij is geen Amsterdammer het woord geen als negatief lidwoord fungeert en de betekenis van de zin kan worden omschreven als ‘hij is niet een Amsterdammer’.
Omdat het gebruik van geen als bepaald telwoord enkel in een zeer specifieke betekenis aan de orde is wordt het in dit hoofdstuk verder niet besproken. Zie hoofdstuk 29 Negatie voor een behandeling van geen als negatie-element en over het verschil in gebruik tussen geen en niet en The negative article geen 'no'  in Taalportaal voor een (Engelstalige) beschrijving van geen als negatief lidwoord.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Kathy Rys november 2023
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 7,../../data/archief/ans2/e-ans/07/body.html;
    Interessante links
    vormen hoofdtelwoord