De werkwoorden gaan en zijn en de in [18.5.4.4] besproken hulpwerkwoorden van modaliteit kunnen verbonden worden met uit en een infinitief zonder te. Ze zijn als verplicht groepsvormend te beschouwen. Het getalsonderwerp van gaan enz. is tevens geïmpliceerd onderwerp van de infinitief. In zinnen met achter-pv staat de groep uit + infinitief aan het begin van de werkwoordelijke eindgroep, bijv.:

In voltooide tijden wordt geen vervangende infinitief, maar een voltooid deelwoord gebruikt:

Zoals uit 1 blijkt kan de infinitief een lijdend voorwerp bij zich krijgen, dat tussen uit en de infinitief geplaatst wordt. In dat geval moet voldaan worden aan de voorwaarden die vermeld zijn in [21.6.3.2/1]. Plaatsing vóór uit is onmogelijk. Vergelijk:

Een lijdend voorwerp bij de infinitief komt overigens zelden voor.

De betekenis van deze constructies is dat degene die door het onderwerp wordt aangeduid, zich verwijdert (gaan), zich verwijderd heeft (zijn) of zich kan, moet enz. verwijderen (combinaties met hulpwerkwoorden van modaliteit) van zijn normale verblijfplaats, om te doen wat door de infinitief wordt uitgedrukt. Over het algemeen is de combinatie uit...gaan (in plaats van gaan komt ook meegaan voor) gemakkelijker te gebruiken dan de combinatie uit...zijn.

In [18.5.4.15/i2] is de constructie uit + infinitief + zijn vergeleken met drie verwante constructies. Daarbij is opgemerkt dat, anders dan bij zijn + infinitief, het aantal infinitieven dat in de constructie met uit gebruikt kan worden, beperkt is. Een gebruikelijke maar wat verouderde combinatie is uit werken gaan'huishoudelijk werk gaan verrichten bij anderen om geld te verdienen' en eventuele nadere specificaties hiervan zoals uit wassen gaan. Ook enkele andere combinaties die (sociaal niet hoog aangeschreven) activiteiten om geld te verkrijgen aanduiden, komen voor:

uit venten gaan uit bedelen gaan uit stelen gaan

Belangrijker is echter de mogelijkheid om door middel van de constructie uit...zijn/gaan aan te geven dat er sprake is van een recreatieve bezigheid. Vergelijk de volgende paren zinnen:

Werkwoorden (of gezegdes) zoals fietsen, vissen en eten kunnen een alledaagse, niet-recreatieve reguliere bezigheid aanduiden (respectievelijk 'naar z'n werk fietsen', 'vissen als beroepsbezigheid' en 'voedsel tot zich nemen'), maar ook een recreatieve bezigheid (respectievelijk 'een fietstochtje maken', 'vissen als hobby of sport' en 'buiten de eigen gewone omgeving de maaltijd gebruiken'). Hetzelfde geldt voor werkwoorden als wandelen, rijden, varen, al ligt bij wandelen wellicht de recreatieve betekenis meer voor de hand. Gebruikt in zinnen zoals de (a) -varianten hierboven, hebben de infinitieven een neutrale betekenis, dat wil zeggen dat zonder context of situatie niet uit te maken is wat er precies bedoeld wordt. De uit-constructie daarentegen maakt een recreatieve interpretatie van de infinitief dwingend (zie de (b) -varianten). Dit verklaart waarom 7b niet mogelijk is naast 7a:

De aanwezigheid van de plaatsbepaling in de kantine geeft juist aan dat het niet om een recreatieve bezigheid gaat. Een en ander kan ook verklaren waarom werkwoorden (en gezegdes) die doorgaans maar in één bepaalde betekenis gebruikt worden, niet of nauwelijks voor combinatie met de uit -constructie in aanmerking komen. Vergelijk in dit verband 8a/b en 9a/b:

' Boodschappen doen' is te beschouwen als een niet-recreatieve bezigheid. 'Winkelen' kan in tweeërlei zin opgevat worden. In een uit -constructie ligt alleen de betekenis 'voor z'n plezier winkels in en uit lopen' voor de hand. Om vergelijkbare redenen zijn werkwoorden (of gezegdes) die uit zichzelf een recreatieve bezigheid noemen, zoals diverse (wedstrijd) sporten, niet of minder goed mogelijk in combinatie met uit...gaan/zijn. Vergelijk:

Het gebruik van de hulpwerkwoorden van modaliteit in de hier behandelde constructie is op te vatten als een voorbeeld van de in [18.5.4.4/iv1], categorie [3] beschreven gebruikswijze. Uit + infinitief is te begrijpen als behorend bij de infinitief (te) gaan, die niet uitgedrukt is, maar wel altijd aangevuld kan worden. Voorbeelden: