5.9.3.2.iv Het gebruik van de/het eerste (...) de/het beste
Verder lezen
De/het eerste (...) de/het beste is in betekenis verwant
met de in iii behandelde groepen. In een zin als:
1Je moet het maar aan
de eerste de beste voorbijganger
vragen.
is de betekenis zowel 'de eerste (voorbijganger die je tegenkomt)', als
'onverschillig welke'. Elk van beide betekenismomenten kan meer op de
voorgrond treden, zoals moge blijken uit de twee volgende voorbeelden, waar
respectievelijk 'de eerste' en 'onverschillig welke' het relevante
betekenismoment zijn:
2Als dat gebeurt, neem ik
de eerste de beste trein naar
Arnhem.
3We
hadden niet de eerste de beste jurist geraadpleegd,
maar werkelijk een autoriteit op dit gebied.
De groep de/het eerste de/het beste kan niet-zelfstandig
en zelfstandig gebruikt worden. In het eerste geval wordt de groep
gecombineerd met enkelvoudige substantieven, met de en
het naar gelang van het genus. De groep staat in zijn geheel
vóór het substantief, ofwel de/het eerste staat ervoor en
de/het beste erachter:
Buitentekstelijk zelfstandig verwijst de eerste de beste
naar personen, het eerste het beste naar zaken.
Voorbeelden:
5De Markies de Canteclaer is niet
de eerste de beste.
6Er stonden zoveel hapjes en
drankjes, ik heb het eerste het beste maar
gepakt.
Als onderwerp kan de/het eerste (...) de/het beste niet
gecombineerd worden met presentatief er (in
7b tevens prepositioneel
er):
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |