Wel productief is de vorming van samenkoppelingen van een substantief en een werkwoord, zoals autorijden, deelnemen en feestvieren. Het verschil met samenstellingen is dat bij samenkoppelingen de samenstellende delen kunnen worden gesplitst. Vergelijk:

Sommige werkwoorden lijken op verbale samenstellingen, maar zijn conversies van substantivische samenstellingen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de volgende werkwoorden:

Ook werkwoorden als schaterlachen en stortregenen zouden opgevat kunnen worden als conversies van de substantivische samenstellingen schaterlach en stortregen.

Samengestelde werkwoorden worden vervoegd als regelmatige werkwoorden. Vergelijk:

Het werkwoord zuigen in stofzuigen wordt wel sterk vervoegd als stofzuigen wordt opgevat als een samenkoppeling. Dan is immers sprake van een apart werkwoord zuigen, dat sterk vervoegd wordt. In dat geval is de verledentijdsvorm dus stofzoog, en het voltooid deelwoord stofgezogen.

Zie ook De Vries (1975: 103-104).

Het Nederlands heeft een beperkt aantal werkwoordelijke samenstellingen waarvan het linkerdeel een werkwoord is, en het rechterdeel een zelfstandig naamwoord. We noemen dit exocentrische werkwoordelijke samenstellingen. Voorbeelden zijn:

Het rechterdeel van zulke samenstellingen noemt een lichaamsdeel dat fungeert als instrument of plaats van de handeling aangeduid door het linkerdeel. In sommige van deze samenstellingen, zoals likkebaarden en trekkebekken, is er een verbindingsklank -e-. Dit type samenstelling is wel eens productief gebruikt in impressionistisch proza, zoals in de vorming door Jacobus van Looy van twinkeloogen.

Zie voor meer voorbeelden De Vries (1975: 107-108).

Een werkwoord als knipogen zou ook opgevat kunnen worden als een conversie van de samenstelling knipoog, maar dit geldt niet voor de meeste van de samenstellingen in (3). Er is bijvoorbeeld geen substantivische samenstelling klappertand.

Zie Weggelaar (1986).

Deze samenstellingen zijn exocentrisch, want in deze werkwoordelijke samenstellingen is het rechterdeel geen werkwoord, maar een zelfstandig naamwoord. Nederlandse samenstellingen zijn doorgaans endocentrisch en rechtshoofdig. Ook de linkerdelen van de woorden in (3), die wel werkwoord zijn, kunnen niet als het hoofd worden opgevat, want ze kunnen niet worden vervoegd. De verledentijdsvorm van schuimbekken is bijvoorbeeld niet *schuimdebek, maar schuimbekte.

Dit woordvormingspatroon is niet productief.

De schrijver Lodewijk van Deyssel vormde wel zulke samenstellingen, zoals wijsarmen ‘wijzen met je armen’ en spreekmonden ‘spreken met je mond’ in de roman De kleine republiek. Zie Booij (2009b).

Een aantal samenstellingen treden alleen op in de infinitief, en daarnaast in vervoegde vorm alleen in bijzinnen. Dit geldt voor samenstellingen als de volgende:

Deze werkwoorden zijn niet voor alle taalgebruikers gewone samengestelde werkwoorden, omdat ze voor sommigen niet in vervoegde vorm kunnen optreden in hoofdzinnen. Dit wordt hier geïllustreerd voor de werkwoorden stijldansen en zeezeilen:

Er zijn echter ook taalgebruikers die wel de ongesplitste vervoegde vormen van zulke werkwoorden kunnen gebruiken in hoofdzinnen. Voorbeelden zijn:

Dergelijke werkwoorden worden immobiele werkwoorden genoemd als de twee delen niet gesplitst mogen worden. Het zijn dan dus geen gewone samenkoppelingen.

Koopmans (1995), Booij (2010: 112-115)