Dit type bepaling van gesteldheid duidt een gesteldheid van het onderwerp of het lijdend voorwerp aan die verband houdt met de door het gezegde uitgedrukte werking, maar niet het gevolg van die werking is.

Heeft de bepaling van gesteldheid betrekking op het onderwerp, dan geeft het gezegde een 'wijze van zijn' aan. Zo kan de zin:

omschreven worden als: 'De soep is heerlijk wat de smaak betreft'.

Heeft de bepaling van gesteldheid betrekking op het lijdend voorwerp, dan betekent de zin, dat volgens de referent van het onderwerp de aangeduide gesteldheid aanwezig is bij de referent van het lijdend voorwerp. Zo kan de zin:

omschreven worden als: 'Volgens Maria is die plaat erg mooi'.

De bepaling van gesteldheid volgens de handeling drukt dikwijls een waardering uit.

De taalelementen waarmee de bepaling van gesteldheid volgens de handeling tot uitdrukking gebracht kan worden, zijn de volgende.