Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.2.5.1 De vormen
Verder lezen
De vormen van de derde persoon van het persoonlijk voornaamwoord worden vermeld in schema 5.3.
schema 5.3: De persoonlijke voornaamwoorden van de derde persoon. 1
onderwerpsvorm niet-onderwerpsvorm
vol gereduceerd vol gereduceerd
enkelvoud mannelijk hij ie, die hem 'm
vrouwelijk zij ze haar 'r, d'r; ze
onzijdig - het, 't - het, 't
meervoud mannelijk/onzijdig zij ze hen, hun ze
vrouwelijk zij ze hen, hun; haar ze; 'r, d' r
1 Zie toelichting in de tekst.
Als gereduceerde onderwerpsvormen van het mannelijk enkelvoud komen ie en die voor, maar alleen onmiddellijk na een persoonsvorm of onmiddellijk na het inleidende woord van een bijzin (bijv. loopt ie, dat ie). De vorm die kan door assimilatie in de uitspraak tie worden (bijv. Waar is tie, Wat gaf tie). In sommige gevallen is niet te bepalen met welke vorm we te maken hebben. Zo is dattie als uitspraak van dat hij te analyseren als dat ie of dat tie = dat die. Voorzover het verschil tussen ie en die wel te bepalen is (bijv. in zal hij uitgesproken als zal ie of zal die), is de voorkeur voor één van beide in de verschillende delen van het taalgebied niet hetzelfde.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
De overgangsklank n, die dikwijls na een sjwa gehoord wordt, komt niet alleen vóór ie = hij voor, maar in het algemeen vóór woorden die met een sjwa of onbeklemtoonde i beginnen. Zo kan (Toen) werkte hij uitgesproken worden als (Toen) werkte-n-ie, maar (Hij) zette het (op tafel) evenzeer als (Hij) zette-n-et.
De gereduceerde niet-onderwerpsvorm 'm wordt uitgesproken als sjwa + m. De vormen 'r en d'r respectievelijk als sjwa + r en d + sjwa + r; in het laatste geval kan de d door assimilatie in de uitspraak een t worden (Ik heb t'r gezien).
Het persoonlijk voornaamwoord het wordt uitgesproken als sjwa + t of als t en in de ANS in de regel als het gespeld. (n.b. Het lidwoord het kan in geval van nadruk wel worden uitgesproken zoals de spelling suggereert: zie(4.1, sectie 1).)
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links