25.3.1 Betekenis en gebruik
Verder lezen
Het voegwoord noch, dat vooral in geschreven taal voorkomt,
wordt gebruikt om een
ontkennende aaneenschakeling uit te drukken: het schakelt de
leden van de nevenschikking aan elkaar (zoals het gewone aaneenschakelende
en), terwijl het tevens fungeert als negatie-element, met
ofwel alle leden onder zijn bereik (zie
1 t/m
5), ofwel - als de voorafgaande
leden al ontkend zijn - alleen de op noch volgende leden (zie
6 en
7).
De zin:
1Hij had tijd noch
lust.
betekent dus:
2Hij had geen tijd en geen
lust.
Andere voorbeelden:
3Deze noch gene
naam werd genoemd.
4Geld noch
brieven waren bij haar veilig.
5Hij schrok van haar noch
van haar behuizing.
6De koopman kon niet meer lachen,
noch kon de dief nog rustig slapen.
7Waarom hoor ik de gamlang
niet, die blijdschap spreekt met koperen mond, noch het gestamp der padie
uwer dochters?
Vaste combinaties met noch zijn onder meer:
8kind noch kraai
(hebben)
9geld
noch goed (hebben)
10heg noch steg
(weten)
11vlees
noch vis (zijn).
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |