Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.3.4.1.5 Samenkoppelingen met binnen
Alle werkwoorden die op een of andere wijze een 'voortbewegen' betekenen, kunnen met binnen (in de betekenis ‘ruimtelijke positie als resultaat van een beweging’) samenkoppelingen vormen. Het procedé is productief. Voorbeelden zijn:
1binnengaan, binnenglippen, binnenkomen, binnenrijden, binnenstrompelen, binnenvaren
Enkele voorbeeldzinnen zijn:
2Iedereen keek verbaasd op toen hij binnenstrompelde.
Hij probeerde ongemerkt binnen te glippen.
Verder kan binnen ook met andere werkwoorden gecombineerd worden, waarin het tweede deel geen werkwoord is dat een manier van voortbewegen aanduidt. Het partikel geeft ook hier het resultaat aan van de handeling. Voorbeelden zijn:
3binnenbrengen, binnendragen, binnenhouden, binnenkrijgen, binnenlaten, binnenroepen, binnensmokkelen
Een voorbeeldzin met het werkwoord binnenkrijgen is:
4De patiënt kon geen voedsel binnenkrijgen.
Bij overgankelijke werkwoorden heeft de werking betrekking op het lijdend voorwerp, dat ergens in gebracht wordt, zoals het voedsel in zin (4).
Als het doel van de richting genoemd wordt, zoals in de haven binnenvaren, is het ook mogelijk binnen als een adpositie op te vatten (de haven binnen (varen)).
Zie Beliën (2008).
Verder lezen
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    3.0 Geert Booij juni 2022
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997 hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
    Interessante links