Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
14.5.3.8.ii Beknopte bijzinnen met te + infinitief
Verder lezen
In naamwoordelijke constituenten met iets of niets als kern kunnen beknopte bijzinnen met te + infinitief als nabepaling optreden, bijv.:
1Iets te drinken (kan ik je niet aanbieden.) (= 'drank'/'iets dat je kunt drinken')
2(Is er nog) iets te eten? (= 'voedsel'/' iets dat je kunt eten')
In sommige gevallen is hier het gebruik van om te + infinitief ook mogelijk. Vergelijk in dit verband 1 met 3 en 4a met 4b.
3(Is er nog) iets om te eten? ('iets dat je kunt eten')
4a(Hebben jullie) iets te kopiëren? ('iets dat gekopieerd moet worden')
b(Hebben jullie) iets om te kopiëren? ('iets om mee te kopiëren', bijv. een kopieerapparaat)
Voorbeeld 4b kan ook betekenen 'iets dat gekopieerd moet worden'.
De infinitief uit de bijzin kan in tegenstelling tot de onder i behandelde gevallen niet gecombineerd worden met een voorzetselconstituent:
5Iets uit te drinken (kan ik je niet aanbieden.)uitgesloten
6Iets van te drinken (kan ik je niet aanbieden.)uitgesloten
7(Is er nog) iets van te eten?uitgesloten
Ook kunnen deze beknopte bijzinnen geen voorwerpen of bepalingen bevatten:
8Iets langzaam te drinken (kan ik je niet aanbieden.)uitgesloten
9(Is er nog) iets heerlijk te eten?uitgesloten
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Het is niet gemakkelijk om een scherpe grens te trekken tussen dit soort nabepalingen en gevallen als (n)iets te zeggen/te vertellen hebben, (n)iets te vrezen hebben, wat te zeggen hebben, (zich/elkaar) (n)iets te verwijten hebben. Deze gevallen met hebben zijn veeleer te beschrijven als een werkwoord (i.c. hebben) met een werkwoordelijke aanvulling (zie [18.5.4.14/ii]).
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links