Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
4.2 De lidwoorden van bepaaldheid en onbepaaldheid: gebruik in het algemeen
Verder lezen
1
Voor de verbindbaarheid van de lidwoorden met substantieven geldt in het algemeen het volgende:
  • de wordt gebruikt bij meervoudige substantieven en bij de -woorden [3.3.2.2] in het enkelvoud, bijv.: de mannen (de-woord in het meervoud), de paarden (het -woord in het meervoud), de man (mannelijk de-woord in het enkelvoud), de vrouw (vrouwelijk de -woord in het enkelvoud);
  • het wordt gebruikt bij enkelvoudige het -woorden [3.3.2.3], bijv.: het paard, het huis;
  • een wordt gebruikt bij telbare substantieven in het enkelvoud, bijv.: een man, een vrouw, een paard, een huis
Het lidwoord moet dus in getal en genus overeenstemmen met de substantivische kern van de naamwoordelijke constituent waarin het als determinator optreedt.
2
De lidwoorden van bepaaldheid leiden in het algemeen een bepaalde naamwoordelijke constituent in, bijv.:
1De man van Heleen komt ons ophalen.
2Het huis dat je daar ziet is van mijn broer.
Het lidwoord de kan daarnaast ook een generieke naamwoordelijke constituent [14.3.2] inleiden, bijv.:
3De zebra is gestreept.
Het lidwoord van onbepaaldheid leidt in het algemeen een onbepaalde naamwoordelijke constituent in, bijv.:
4Er staat een paard in de wei.
Het lidwoord een kan ook een categoriale naamwoordelijke constituent [14.3.2] inleiden, bijv.:
5Een zebra heeft strepen.
Het lidwoord een wordt niet gebruikt bij niet-telbare substantieven en bij telbare substantieven in het meervoud (zie 1 hierboven). Dat betekent dus dat onbepaalde en categoriale naamwoordelijke constituenten met een dergelijk substantief als kern, geen lidwoord hebben, bijv.:
6We hebben hout gekocht.
7Zebra's zijn gestreept.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Incidenteel vindt men een onbepaald lidwoord voor een niet-telbaar substantief:
iEen lach gleed over haar gezicht.
iiEr ging een gejuich op.
Voor een uitvoerige behandeling van het gebruik van lidwoorden in naamwoordelijke constituenten zie [14.3].
In de andere subparagrafen van dit hoofdstuk worden bijzondere gebruikswijzen van de lidwoorden van bepaaldheid en onbepaaldheid behandeld, evenals bijzondere gevallen waarin geen lidwoord wordt gebruikt. Niet in dit hoofdstuk opgenomen zijn het zogenaamde possessieve lidwoord (bijv. met de handen in de zak [5.5.10]) en het gebruik bij adjectieven in de overtreffende trap (bijv. (Dat is) het/de mooist(e) [6.4.3.4/i]).
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links