3.3.2.4.i.1 Woorden op -dom en -schap
Verder lezen
a
Woorden op -dom
zijn meestal het -woorden. Het zijn dan namen van plaatsen of
gebieden (bijv. het bisdom,
het heiligdom,
het hertogdom) ofwel
verzamelnamen (bijv. het
jodendom, het
priesterdom, het
regentendom, het
veelgodendom). Abstracta op -dom zijn
de -woorden (bijv. de
rijkdom, de
ouderdom). (Voor
eigendom zie ***EMPTY ra r4***.)
b
Bij de veel talrijker woorden op
-schap zijn tweemaal twee categorieën te
onderscheiden. Bij de de -woorden zijn deze twee categorieën:
-
substantieven die een toestand aanduiden, bijv.:de blijdschap, dronkenschap, gevangenschap, kameraadschap, lijfeigenschap, verwantschap, vriendschap, zwangerschap
-
verzamelnamen, bijv.:de gemeenschap, nakomelingschap, nalatenschap, vennootschap , maar: het genootschap, gereedschap, gezelschap en het driemanschap (en de mogelijke, maar minder gebruikelijke woorden tweemanschap, viermanschap, enz.).
Woorden met de-genus die niet tot een van deze categorieën
gerekend kunnen worden, zijn bijv.:
de
boodschap,
eigenschap,
rekenschap,
weddenschap,
wetenschap
. Bij de het-woorden zijn eveneens twee categorieën te
onderscheiden:
-
substantieven die een functie of relatie aanduiden, bijv.:het kindschap, kampioenschap, koningschap, premierschap, vaderschap, voogdijschap;
-
substantieven die een instituut aanduiden, bijv.:het agentschap, gezantschap, hoogheemraadschap, industrieschap, landbouwschap.
Woorden met het-genus die niet tot een van deze categorieën
gerekend kunnen worden, zijn bijv.:
het
graafschap,
heerschap,
landschap
. Soms kan een woord op -schap tot twee van de hierboven
onderscheiden categorieën behoren en in overeenstemming daarmee met
verschillend genus gebruikt worden, bijv. de
priesterschap'de gezamenlijke priesters' en
het priesterschap'de
priesterlijke waardigheid'. Het woord de/het
zeggenschap komt zonder betekenisverschil met beide
genera voor.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |