Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
4.5.2 In nevenschikkingen
Verder lezen
Nevenschikkende constructies van twee of meer substantieven die semantisch verwant zijn en/of een vaste uitdrukking vormen, kunnen zonder lidwoord voorkomen. Bij veel vaste uitdrukkingen is de afwezigheid van het lidwoord verplicht, bijv.:
1De gil drong door merg en been.
2Hij werd op water en brood gezet.
3Ze zaten in zak en as.
4Die opmerking raakt kant noch wal.
5Ze heeft kind noch kraai.
In andere gevallen is het gebruik van een lidwoord facultatief. Het lidwoord wordt echter ofwel bij beide substantieven gebruikt, ofwel bij beide substantieven weggelaten, bijv.:
6(De) moeder en (het) kind zijn verdronken.
7(De) mond en (de) keel zijn ontstoken.
8(Het) kabinet en (het) parlement hebben hun fiat gegeven.
9(De) jas en (de) das horen aan de kapstok.
10Hij kocht (een) jas, (een) vest en (een) broek van dezelfde stof.
Weglating van het lidwoord is ook mogelijk bij eigennamen die gewoonlijk wel een lidwoord krijgen, bijv.:
11(De) Schelde en (de) Leie verenigen zich te Gent.
12(De) Telegraaf en (Het) Parool hebben er melding van gemaakt.
Als het lidwoord afwezig is, kan het substantief geen voorbepaling hebben (afgezien van bepaalde kernachtige formuleringen [4.5.1]), bijv.:
13Nieuw kabinet en parlement hebben hun fiat gegeven.uitgesloten
Ook bij nevengeschikte constructies met achtergeplaatst voorzetsel kan het lidwoord afwezig zijn. We hebben hier meestal te maken met vaste uitdrukkingen (altijd zonder lidwoord). Voorbeelden:
14Het is de hele dag: trap op, trap af.
15De betogers liepen straat in, straat uit.
16Het ging berg op, berg af.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links