...Met behulp van de voorvoegsels anti- en contra- worden substantieven gevormd die een negatieve houding tegenover of gerichtheid tegen iets of iemand aangeven. Pro- kan als positieve tegenhanger van anti- worden beschouwd. Deze voorvoegsels kunnen zowel met uitheemse als inheemse woorden verbonden worden.Anti- en pro- Bij de afleidingen met anti- kunnen twee groepen onderscheiden worden. ...

...De betekenis van de afleiding is 'gezindheid die gericht is tegen iets', zoals in (1a), of 'een persoon met een negatieve gezindheid tegenover iets', zoals in (1b): antiklerikalisme, antimilitarisme, antipapisme anticommunist, antidemocraat, antifascist Vergelijkbare vormingen komen veelvuldig voor als deel van een samenstelling van het type [[anti + x] + y], met de betekenis 'y gericht tegen x', bijv.: anti-alcoholcampagne, anti-apartheidsbeweging, anticonceptiepil, antidrugsbeleid, anti-Europapolitiek, antimaffiarechter, antiregeringsdemonstratie, antiroosshampoo, antistollingsmiddel, antitankgeschut, antiterreurbrigade, antitrustwet Soms treedt daarbij verkorting op (waarbij het element y wordt weggelaten) zoals in antiroest, antislip en antivries. Voorbeelden met een werkwoordstam als deel zijn anti-aanbaklaag, antiblokkeersysteem, antibraakmiddel en antikraakwet. De tweede groep heeft de woordklemtoon op het voorvoegsel anti-. De betekenis van de afleiding is 'het in het basiswoord genoemde, gericht tegen iets anders van dezelfde orde'. ...

...Sommige woorden met anti- duiden het tegendeel aan van het in het basiswoord genoemde. ...

...Andere voorbeelden zijn: antidenken, antiheld, antifilm, antihumor, antipsychiatrie, antiroman, antitheater, anti-utopie Soms komen de beide betekenisvarianten naast elkaar voor, bijv. bij antipropaganda, dat zowel kan betekenen 'propaganda tegen door anderen gevoerde propaganda' als 'propaganda met een (onbedoeld en ongewenst) tegenovergesteld effect'. ...

...Als positieve tegenhanger van anti- uit de eerste groep is soms pro- mogelijk, bijv. pro-communisme, pro-communist (respectievelijk 'gunstige gezindheid ten opzichte van het communisme' en 'iemand die het communisme aanhangt, gunstig gezind is'); pro-Afrikabeleid ('beleid ten gunste van Afrika'). Al dan niet als twee woorden geschreven combinaties als anti(-)roken/anti roken, anti(-)school/anti school, anti-Trump/anti Trump, pro(-)vrouw/pro vrouw en pro-Duitsland/pro Duitsland kunnen gebruikt worden als naamwoordelijk deel van het gezegde, bijv. in: Vroeger rookte hij als een ketter, maar nu is hij fel anti-roken/anti roken. ...

...De betekenis lijkt op die van anti-, maar er is wel een verschil: het gebruik van contra- veronderstelt het bestaan van het positieve tegendeel, er is sprake van een tegenbeweging. Zo veronderstelt het woord Contrareformatie het bestaan van de Reformatie, terwijl het bestaan van een reformatie niet wordt voorondersteld voor het woord anti-reformatie ‘afstand nemen van reformatie’....

...De prefixen, of voorvoegsels, anti- en pro- worden in adjectieven gebruikt om een opvatting tegen dan wel voor iets (een houding, land, volk, of ideologie) uit te drukken. ...

...Voorbeelden met anti- zijn: anti-autoritair, antidemocratisch, anti-Duits, antifascistisch, antiklerikaal, antimilitaristisch Voorbeelden met pro- zijn: pro-actief, pro-Amerikaans, pro-democratisch, pro-Palestijns, pro-westers Met een betekenis die vergelijkbaar is met die van anti- komt in een beperkt aantal adjectieven contra- voor: contrareformatorisch, contrarevolutionair, contraproductief De van geografische namen afgeleide adjectieven van het genoemde type en de vormingen met pro- worden met een koppelteken gespeld. ...

...Uitheemse prefixen voor adjectieven prefix afgeleid adjectief a- a-moreel an- an-organisch anti- anti-autoritair contra- contra-revolutionair extra- extra-parlementair hyper- hyper-nerveus in- in-actief inter- inter-kerkelijk non- non-figuratief para- para-universitair post- post-academisch pro- pro-Palestijns super- super-fijn supra- supra-nationaal trans- trans-atlantisch ultra- ultra-modern Een gemeenschappelijke eigenschap van alle hier genoemde prefixen is dat ze een zelfstandig prosodisch woord vormen. Dat impliceert dat deze prefixen altijd minimaal een volle vocaal (geen sjwa) bevatten, dat de prefixgrens altijd ook een lettergreepgrens is, en dat deze prefixen de hoofdklemtoon van het gelede woord dragen als dat in attributieve positie staat zoals in ánti-autoritaire opvoeding en een súperfijne vakantie.In onderstaande subparagrafen gaan we verder in op prefixen zoals on- en niet- die een ontkenning of afwezigheid uitdrukken, prefixen met een versterkende functie zoals mega- en super- en een aantal uitheemse prefixen zoals anti- en supra-. 12.5.2.1.1 Negatieve prefixen 12.5.2.1.2 Versterkende prefixen 12.5.2.1.3 Overige uitheemse prefixen...

...Woordsoortneutrale voorvoegsels bij substantieven betekenis prefix voorbeeldwoord ontkenning on- onzin niet- niet-student non- non-beleid negatieve waardering wan- wanbeleid versterking aarts- aartsbedrieger hyper- hypercorrectie mega- megadeal super- supermacht über- überouder ultra- ultracentrifuge voor en tegen pro- pro-vrouw anti- antifascist contra- contrarevolutionair rang aarts- aartsbisschop loco- locoburgemeester opper- opperofficier pro- prorector sub- subregent super- superstaat vice- vicepresident voormalig ex- ex-man oud- oud-leerling opnieuw her- herexamen oorsprong oer- oergevoel Een algemene eigenschap van deze prefixen is dat ze een zelfstandig prosodisch woord vormen, waardoor woorden met zulke prefixen uit minstens twee prosodische woorden bestaan, net zoals samenstellingen. ...

...Dit geldt ook voor pro en anti, zoals in pro en anti de jeugdherbergen. Verder worden deze morfemen ook wel als substantieven gebruikt zoals in de pro’s en contra’s. ...

...Voor en tegen: de voorvoegsels anti-, contra- en pro- 12.4.2.1.5. ...

...Dit geldt voor een aantal in deze paragraaf al genoemde uitheemse voorvoegsels anti-, contra-, ex-, hyper-, non-, pro- (in de betekenis van 'voor' en 'rang') en super- (in versterkende betekenis en als rangaanduidend), ultra-, vice-, maar ook voor de voorvoegsels co(n)-, inter-, post- en pre-....

...post-concentratiekamp(syndroom), post-coronatijd, post-impressionisme, post-verzorgingsstaat. Pre- ('vóór') zien we in preadvies, prehistorie, prekandidaats(fase), premedicatie, prepensioen, preselectie Vooral als naamwoordelijk deel van het gezegde komen combinaties van anti of pro met een substantief voor, bijv. pro(-)vrouw, pro(-)Trump, anti-school, en anti-roken....

...Veel van oorsprong uitheemse prefixen, zoals anti- en super- combineren gemakkelijk met inheemse woorden. ...

...Uitheemse prefixen gehecht aan een inheems of uitheems basiswoord prefix met inheems basiswoord met uitheems basiswoord anti- anti-godsdienstig anti-religieus co- co-ouder co-educatie ex- ex-man ex-communicatie hyper- hyper-gevoelig hyper-sensitief infra- infra-rood infra-structuur loco- loco-burgemeester loco-preparaat meta- meta-taal meta-analyse neo- neo-gereformeerd neo-calvinist pre- pre-brugklas pre-pensioen pro- pro-apartheid pro-communistisch pseudo- pseudo-wetenschap pseudo-islamitisch semi- semi-overheid semi-permanent sub- sub-groep sub-constituent turbo- turbo-koe turbo-compressor über- über-ouder über-gay ultra- ultra-zacht ultra-modern vice- vice-voorzitter vice-decaan De historische afkomst van een affix kan dus een rol spelen in de mate waarin het productief gebruikt kan worden.Belemmeringen in het gebruik van woordvormingsprocessen Woordvormingsprocessen kunnen met elkaar concurreren. ...

...Naast het negatieve, productieve ont- (dat verwant is aan het Latijnse anti tegen ) is er ook een improductief ont- (dat verwant is aan het Latijnse ante voor, voorafgaand aan ) dat het begin van een handeling of een gebeurtenis aanduidt en dat voorkomt in woorden als ontstaan, ontbijten en ontbranden....

.... Slechts in een enkel geval is samentrekking bij niet-scheidbare werkwoorden mogelijk, bijv. anti- en postdateren. Opmerking Samenstellingen kunnen bestaan uit woorden die op zichzelf beschouwd ook weer samenstellingen zijn. ...

...529 ter voorbereiding op Ouders doen hun kinderen op speciale cursussen ter voorbereiding op de test. 508 tegen betaling van Tegen betaling van een meerprijs kan de wagen 280km/u bereiken. 499 naargelang van Levensstijl en voedingsgewoonten verschillen naargelang van de sociale klasse waartoe men behoort. 486 in samenhang met De bedoeling is dat monumentenzorg, archeologie en historische geografie meer dan tot nu toe in samenhang met elkaar worden bezien. 466 bij afwezigheid van Achtergebleven zeemansvrouwen moesten bij afwezigheid van hun man zelf voor inkomsten zorgen. 450 in tegenspraak met In tegenspraak met de heersende mening is een hangmat niet slecht voor de rug, juist omdat je gewicht er gelijkmatig door wordt verdeeld. 447 tot verbazing van De roman [...] belandde in de bestsellerlijsten, tot verbazing van de auteur zelf. 424 onder de hoede van Jonge vogels blijven achter, vaak onder de hoede van oudere soortgenoten. 419 ten bedrage van [Hij] kwam in opspraak vanwege dubieuze declaraties ten bedrage van zes ton. 418 onder verwijzing naar Toen Wolfgang probeerde het gebouw opnieuw te betreden, werd hij tegengehouden door een agent onder verwijzing naar de anti-terrorismewet. 394 ter nagedachtenis aan Hij besloot daarom een monument te laten maken ter nagedachtenis aan de vermisten. 363 in het voetspoor van De senatoren gingen, in het voetspoor van de Tweede Kamer, akkoord met de uitbreiding van de EU. 356 ten faveure van De Amerikaanse luchtvaartautoriteiten hebben de regels om piloot te worden verscherpt ten faveure van de veiligheid. 325 op voorspraak van Op het einde van zijn leven werd hij, op voorspraak van de koning, [...] tot de adelstand verheven. 313 op vertoon van Op vertoon van een identiteitsbewijs betalen inwoners van Brugge 9 euro in plaats van 11 euro. 312 met medeweten van [O]ok in de Bondsrepubliek [is er] sprake [...] geweest van systematisch dopinggebruik, met medeweten van de autoriteiten. 289 op instigatie van [E]r zijn ook brieven op instigatie van Couperus’ weduwe Elizabeth vernietigd. 273 uit het oogpunt van [O]p dit moment verdienen biobrandstoffen uit afval- of restproducten uit het oogpunt van duurzaamheid in principe de voorkeur. 246 zonder medeweten van Zonder medeweten van zijn gegoede ouders ging Van de Velde (1863-1957) in 1880 schilderkunst studeren. 241 tot opluchting van Als het dan toch tijd is voor het refrein doet iedereen, tot opluchting van de docente, precies wat ze hebben geleerd. 240 op het stuk van Ook op het stuk van ruimtelijke ordening heeft de politicus een uitgesproken mening. 239 al naargelang Al naargelang de bron overleefden 350.000 tot 500.000 Pontische Grieken de reis niet. 213 in tegenstelling met In tegenstelling met de muskusrat mag de bruine rat wel met gif bestreden worden. 191 tot verdriet van Bij een inbraak zijn onze smurfen verdwenen, tot verdriet van onze kinderen. 184 tot vreugde van De eerste editie is inmiddels is uitverkocht, tot vreugde van de schrijver. 138 buiten medeweten van Buiten medeweten van de partijtop stelde ze zich eveneens kandidaat. 121 bij gelegenheid van Als theologe weet zij voor een breed publiek de waarde en betekenis van het geloof uit te leggen, zoals bij gelegenheid van koninklijke kerkdiensten. 81 uit kracht van Belastingen van het Rijk worden geheven uit kracht van een wet. 70 ter attentie van Stuur de uitslag voor 15 mei naar de redactie van W&O, ter attentie van ondergetekende. 65 in naam der Zoals te verwachten viel, is niet iedereen verrukt over het reuze-croquetspel dat in naam der kunst wordt opgezet in het veelgebruikte park in Mahattan. 57 bij manier van Er zijn mensen van wie we bij manier van spreken na vijf minuten weten welk vlees we in de kuip hebben. in BN: ST? ...