Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
11.3.2 Vóór de zin
Verder lezen
Gecombineerd met een zin staat een tussenwerpsel er meestal voor, waarbij het tussenwerpsel als eerste woord behandeld wordt en gevolgd wordt door een komma; de zin begint dan niet met een hoofdletter. Enkele tussenwerpsels zoals komaan en welaan (dan), kunnen alleen maar vooraan staan. Voorbeelden:
1Komaan, je hebt nog een heel leven voor je.
2Och, ik heb er geen zin in.
3Toe, ga nu maar!
4Ach, was ik maar bij moeder thuis gebleven!
5Jeetje, wat is dat mooi.
6Sapperloot, dat is zwaar werk!
Bevat een zin een aanloop, dan kunnen sommige tussenwerpsels daarachter staan [21.8.1/1, Opmerking 1]. Ze staan dan wel nog vóór de zogenaamde 'eigenlijke zin'. Voorbeeld:
7Op die dag, , toen zijn we eindelijk vertrokken.
Soms blijkt de subjectieve houding van de spreker ten opzichte van de volgende uiting uitsluitend uit het tussenwerpsel. Vergelijk:
8Jasses, daar is Tom al!
9Aha, daar is Tom al!
De tussenwerpsels ja, jawel, welja, nee(n), nja enz., als reactie op een vraag of uitspraak, kunnen voorafgaan aan een zin die de uitdrukkelijke formulering bevat van wat door het tussenwerpsel wordt aangegeven:
10A: Heb jij de krant opgegeten? B: Nee, dat heb ik niet gedaan.
Tussenwerpsels kunnen voorafgaan aan zinnen en zinsequivalenten, dus ook aan andere tussenwerpsels (bijv. O nee), en aan aansprekingen. Tussenwerpsels als antwoord (bijv. ja en nee) en groetformules worden vaak gecombineerd met een aanspreking:
11Ja dokter.
12Zeker sire.
13Dag mevrouw.
14Goeiemorgen meneer Verkwil.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links