Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
11.2.2.2.3 Noodzakelijk emotionele tussenwerpsels
Verder lezen
1
Hieronder volgt eerst een lijst van veel gebruikte tussenwerpsels, die gerangschikt zijn volgens de emoties waarmee ze gepaard gaan:
  • pijn: au, ai;
  • koude: brr, hu;
  • warmte: pf, oef;
  • genot: mm, a, o;
  • verlichting: oef, goddank, hèhè;
  • verbazing, verwondering, verrassing: o, olala, hoho, , jonge, sjonge, tsjonge, asjemenou, nee maar, toe maar; verder krachttermen en dergelijke (zie onder 2);
  • herkenning, vervulling van een verwachting: a, ha, aha;
  • vreugde: a, o, hoera, joepie;
  • spot, ironie: ph, pf;
  • medelijden: ach, och, ocharme, ochot;
  • verdriet, zorg: ach, och; verder krachttermen en dergelijke (zie 2);
  • afkeer, tegenzin: bah, shit; verder krachttermen en dergelijke (zie 2);
  • ontgoocheling: helaas, ochot, ; verder krachttermen en dergelijke (zie 2);
  • gelatenheid: enfin, afijn
2
Enkele tussenwerpsels, zoals (h) a, (h)o, ach, och en nou, hebben een weinig gespecialiseerde functie: welke emotie bedoeld wordt, moet blijken uit de intonatie en uit context en/of situatie. Dit geldt ook voor krachttermen, (bastaard) vloeken en verwensingen, die veelal de hierboven in 1 aangeduide emoties uitdrukken, maar soms ook andere, zoals vreugde, genot enz. Voorbeelden:
  • Krachttermen: deksels, donders; hemel, hemeltje(lief), lieve hemel, enz.; heremijntijd, jezus, jezus-christus (vervormingen: jasses, jakkes, ajasses, ajakkes, jee, jeetje, jeminee); god, godstamebij, godallemachtig (vervormingen: chot, chut, gut, gunst, grutjes, gommenikkie, gossie, gossiemijne);
  • (Bastaard)vloeken: godverdomme, snotverdomme, gadverdamme, getverderrie, goddomme, verdomme, verdorie, jandorie, potdorie, (non)de(d)ju; sapperloot, sapperdekriek (of, met sakker- in plaats van sapper-: sakkerju, sakkernondeju);
  • Verwensingen (als louter emotionele uitroepen): barst, stik, val dood, verrek.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links