6.4.3.2 Gebruik van de stellende trap
Verder lezen
Bij een vergelijking van twee of meer (groepen van) zelfstandigheden
gebruikt men de stellende trap van het adjectief om aan te geven dat de
door het adjectief uitgedrukte bijzonderheid in gelijke mate aanwezig is.
Dit gebeurt door middel van de volgende constructie:
net zo/even + adjectief + als. Als
voegwoord in deze constructie komt uitsluitend als voor.
Voorbeelden zijn:
1Leo is net zo ijverig
als zijn broertje.
2Ze bleken even
groot te zijn als Anita en
Loes.
3Vind
je d'r niet net zo lief als d'r
zus?
De gelijkheid kan natuurlijk ook ontkend worden, bijv.:
4Hij is niet zo slim
als z'n broer.
5Vandaag wordt het niet
zo mooi als gisteren.
Op dezelfde manier als hierboven aangegeven kan men twee bijzonderheden van
één en dezelfde grootheid met elkaar vergelijken 6a hoewel men toch liever 6b zal zeggen:
In geijkte vergelijkingen - waarnaast vaak een samengesteld adjectief
bestaat - wordt zo gebruikt in plaats van net
zo; soms kan zo achterwege gelaten worden.
Voorbeelden:
7Zo hard als
een bikkel. (bikkelhard)
8Het papier is nog zo
wit als sneeuw. (sneeuwwit)
9Hij is (zo) sluw
als een vos.
Ook bij een gewone ontkenning wordt zo gebruikt (zie
4 en
5). Regionaal (vooral in België)
gebruikt men ook wel zo in andere gevallen, bijv.:
10Leo is
zo ijverig als z' n broertje.regionaal
Als men de gelijkheid heel exact wil aangeven gebruikt men precies
zo, bijv.:
11Ze was precies
zo groot als haar buurmeisje.
(Net) zo en even zijn overigens niet zonder
meer door elkaar te gebruiken. In de zojuist vermelde geijkte
vergelijkingen wordt bij voorkeur zo gebezigd, maar mogelijk
is ook wel even groen als gras.
Vergelijk ook nog de zinnen 12a en b. In zin 12a worden beide bomen met
elkaar onderling vergeleken. We gebruiken dan even. Als men
echter een groep van zelfstandigheden (in casu deze beide
bomen) met een andere zelfstandigheid wil vergelijken is een
aanvulling met als nodig. Zin
12b is als vergelijking alleen
mogelijk met de aanvulling als... na zo hoog
(zoals in 12c):
Literatuur
Interessante links
ANS
Taalportaal
Taaladvies
Versiegeschiedenis
versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |