Voorbeeldzoeker x
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags Nederlands Clarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNar Clarin login
  • Delpher
  • Celex Clarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
6.4.3.2 Gebruik van de stellende trap
Verder lezen
Bij een vergelijking van twee of meer (groepen van) zelfstandigheden gebruikt men de stellende trap van het adjectief om aan te geven dat de door het adjectief uitgedrukte bijzonderheid in gelijke mate aanwezig is. Dit gebeurt door middel van de volgende constructie: net zo/even + adjectief + als. Als voegwoord in deze constructie komt uitsluitend als voor. Voorbeelden zijn:
1Leo is net zo ijverig als zijn broertje.
2Ze bleken even groot te zijn als Anita en Loes.
3Vind je d'r niet net zo lief als d'r zus?
De gelijkheid kan natuurlijk ook ontkend worden, bijv.:
4Hij is niet zo slim als z'n broer.
5Vandaag wordt het niet zo mooi als gisteren.
Op dezelfde manier als hierboven aangegeven kan men twee bijzonderheden van één en dezelfde grootheid met elkaar vergelijken 6a hoewel men toch liever 6b zal zeggen:
6aDeze kast is even hoog als breed.
bDeze kast is even hoog als ze (hij) breed is.
In geijkte vergelijkingen - waarnaast vaak een samengesteld adjectief bestaat - wordt zo gebruikt in plaats van net zo; soms kan zo achterwege gelaten worden. Voorbeelden:
7Zo hard als een bikkel. (bikkelhard)
8Het papier is nog zo wit als sneeuw. (sneeuwwit)
9Hij is (zo) sluw als een vos.
Ook bij een gewone ontkenning wordt zo gebruikt (zie 4 en 5). Regionaal (vooral in België) gebruikt men ook wel zo in andere gevallen, bijv.:
10Leo is zo ijverig als z' n broertje.regionaal
Als men de gelijkheid heel exact wil aangeven gebruikt men precies zo, bijv.:
11Ze was precies zo groot als haar buurmeisje.
(Net) zo en even zijn overigens niet zonder meer door elkaar te gebruiken. In de zojuist vermelde geijkte vergelijkingen wordt bij voorkeur zo gebezigd, maar mogelijk is ook wel even groen als gras. Vergelijk ook nog de zinnen 12a en b. In zin 12a worden beide bomen met elkaar onderling vergeleken. We gebruiken dan even. Als men echter een groep van zelfstandigheden (in casu deze beide bomen) met een andere zelfstandigheid wil vergelijken is een aanvulling met als nodig. Zin 12b is als vergelijking alleen mogelijk met de aanvulling als... na zo hoog (zoals in 12c):
12aDeze beide bomen zijn (niet) even hoog.
bDeze beide bomen zijn (niet) zo hoog. ( in dezelfde betekenis)
cDeze bomen zijn (niet) zo hoog als die lantaarnpaal.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
    Taalportaal
    Taaladvies
    Versiegeschiedenis
    versie redacteur(en) datum opmerkingen
    2.1 januari 2019 Automatische conversie van ANS 2.0
    2.0 W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn 1997
    Interessante links