Ontkenning en betekenis x
Ontkenning kan een zin of zinsdeel waar of onwaar maken. Maar ontkenning kan ook de betekenis van een zin beïnvloeden:
- vraagzin: Moet jij naar huis? vs. Moet jij niet naar huis?
- belofte: Ik beloof dat ik kom vs. Ik beloof niet dat ik kom.
De zin Moet jij niet naar huis? is sterk gericht op een specifiek antwoord: 'Volgens mij moet jij naar huis'. Het negatie-element niet maakt van de zin dus een suggestieve vraag. Een vergelijkbaar voorbeeld is Ken ik u niet ergens van? ('Volgens mij ken ik u'). In de zin Ik beloof niet dat ik kom wordt er geen belofte gedaan, zoals in Ik beloof dat ik kom, maar een mededeling.
Ook de manier waarop je de ontkenning precies formuleert, kan tot een andere betekenis leiden:
- Thomas begrijpt natuurkunde niet.
- Thomas begrijpt geen natuurkunde.
De eerste zin, met niet, kan verwijzen naar een situatie waarbij Thomas op één specifiek moment problemen heeft met de leerstof voor het vak natuurkunde, of dat Thomas niet goed is in natuurkunde. In de tweede zin is enkel de tweede interpretatie mogelijk: in deze zin met geen wordt gesuggereerd dat Thomas slecht is in het vak natuurkunde.