|
|
Gebruik
|
[ 22·3·3 ]
|
|
Uit het onpersoonlijke passief spreekt het duidelijkst de functie van het
passief om de handeling of het gebeuren op zichzelf centraal te stellen.
Het logisch onderwerp kan niet worden uitgedrukt of hoeft niet vermeld te
worden, bijv. omdat het onbepaald of zeer algemeen is (zie
). Dergelijke constructies corresponderen dan vaak ook maar in theorie
met een actieve zin die als onderwerp men, ze of
de mensen heeft. Soms is een actieve pendant
uitgesloten
, bijv. bij:
Deze zin heeft de waarde van 'de bel gaat'.
Een voorbeeld van een onpersoonlijk passief is verder de laatste zin uit
het volgende stukje tekst:
|
(2)
|
(Het lijkt zo vredig tussen de waterviolieren. Maar onder water is rust
onbekend.) Daar wordt koortsachtig geleefd en
gestorven.
|
Het proces van leven en dood staat hier op de voorgrond. Opmerkelijk is
verder dat hier weliswaar levende wezens maar geen menselijke wezens
geïmpliceerd zijn (vergelijk
).
Een enkele keer treedt in onpersoonlijke passieve zinnen toch een
door-bepaling op, bijv.:
|
(3)
|
Er wordt blijkbaar weer druk gedanst door de Nijmegenaren.
|
Het logisch onderwerp is op die manier weer expliciet vermeld, bijv.
terwille van de duidelijkheid ('er wordt weer druk gedanst, met name door
de Nijmegenaren'). De keuze tussen actief en passief wordt dan opnieuw
bepaald door het verschil in informatieve structuur.
|
|
|
|