|
De voorvoegsels aarts-, hyper-, super-
en ultra-
|
[ 12·3·1·3·ii·3 ]
|
||||
|
De voorvoegsels aarts-, hyper-,
super- en ultra- hebben een versterkende
betekenis. Er worden substantieven mee afgeleid die uitdrukken dat een
bepaalde inherente eigenschap van de zelfstandigheid in kwestie, of een
daaraan toegeschreven eigenschap, in (heel) hoge mate aanwezig is. Van deze
beklemtoonde voorvoegsels zijn alleen aarts- en
super- beperkt productief.
Aarts- wordt gecombineerd met persoonsnamen die de bezitter van een negatief gewaardeerde eigenschap aanduiden. De betekenis van de op die manier gevormde afleidingen kan omschreven worden met 'een verstokte, onverbeterlijke (+ substantief)', bijv.: aartsbedrieger, aartsdomkop, aartshuichelaar, aartsintrigant, aartsketter, aartsleugenaar, aartsoptimist, aartsrivaal, aartsschavuit, aartsschurk. Met een gunstige betekenis komen voor: aartsliefhebber, aartsverzamelaar.Voorbeelden met het versterkende super- zijn: superbenzine, superfort, supermacht, supermarkt, supermens, supertanker. Super- wordt voornamelijk met niet-persoonsnamen verbonden. Opmerking 2
Het betekeniselement overdrijving is ook aanwezig bij de afleidingen met hyper- (zie voor overeenkomstige adjectieven  ), bijv.:
hyperconcentratie,
hypercorrectie,
hypercultuur,
hyperkritiek,
hypernervositeit
(maar niet in:
hypermarkt). Voor hiermee vergelijkbare samenstellingen met
over- als eerste lid (bijv.
overcapaciteit,
overdosis) zie
.
Ultra- is beperkt tot enkele wetenschappelijke en technische termen, zoals ultracentrifuge, ultrafilter, ultramarathon, ultrastraling . Voor aarts- en super- zie ook .
|
