|
|
Uitbreidende voegwoorden: behalve (dat); laat staan
(dat)
|
[ 10·3·12 ]
|
1 |
Het voegwoord
behalve en de voegwoordelijke uitdrukking
behalve dat hebben niet alleen beperkende betekenis
, maar kunnen ook in uitbreidende zin gebruikt worden. Evenals het
beperkende voegwoord verbindt het uitbreidende behalve
uitsluitend constituenten (uit één of meer woorden bestaande). Voorbeelden
zijn:
|
(1)
|
Behalve ik waren er nog tien mensen. (= 'Ik was er én nog tien
mensen')
|
|
(2)
|
Behalve haar heb ik ook haar man en kinderen gezien. (= 'Haar
heb ik gezien én haar man en kinderen')
|
|
(3)
|
De brieven moeten behalve duidelijk geadresseerd ook voldoende
gefrankeerd zijn.
|
|
(4)
|
Het weer viel erg tegen: behalve dat er nogal veel wind was,
ging het ook nog regenen.
|
|
(5)
|
Behalve dat ik ruzie met mijn buren heb, voel ik me ook nog ziek.
|
|
|
2 |
De voegwoordelijke uitdrukkingen
laat staan en
laat staan dat verbinden respectievelijk constituenten en
afhankelijke zinnen met een voorafgaande negatieve zin. Laat staan
(dat) is op te vatten als ik laat staan (dat); de
betekenis kan omschreven worden met 'ik spreek (nog) niet (eens) over...',
'om maar niet te spreken van...'. Voorbeelden zijn:
|
(6)
|
Hij kent niet eens Engels, laat staan Frans.
|
|
(7)
|
Over een eventuele huurverhoging valt nog niets te zeggen, laat staan
dat het percentage daarvan al bekend zou zijn.
|
|
(8)
|
Zijn collega, die veel beter op de hoogte was, wist er niets van,
laat staan hij zelf.
|
|
|
|
|