Het gebruik van de/het eerste (...) de/het beste   [ 5·9·3·2·iv ]   De/het eerste (...) de/het beste is in betekenis verwant met de in iii behandelde groepen. In een zin als: (1) Je moet het maar aan de eerste de beste voorbijganger vragen. is de betekenis zowel 'de eerste (voorbijganger die je tegenkomt)', als 'onverschillig welke'. Elk van beide betekenismomenten kan meer op de voorgrond treden, zoals moge blijken uit de twee volgende voorbeelden, waar respectievelijk 'de eerste' en 'onverschillig welke' het relevante betekenismoment zijn: (2) Als dat gebeurt, neem ik de eerste de beste trein naar Arnhem. (3) We hadden niet de eerste de beste jurist geraadpleegd, maar werkelijk een autoriteit op dit gebied. De groep de/het eerste de/het beste kan niet-zelfstandig en zelfstandig gebruikt worden. In het eerste geval wordt de groep gecombineerd met enkelvoudige substantieven, met de en het naar gelang van het genus. De groep staat in zijn geheel vóór het substantief, ofwel de/het eerste staat ervoor en de/het beste erachter: (4a) We maakten gebruik van de eerste de beste gelegenheid. (4b) We maakten gebruik van de eerste gelegenheid de beste. Buitentekstelijk zelfstandig verwijst de eerste de beste naar personen, het eerste het beste naar zaken. Voorbeelden: (5) De Markies de Canteclaer is niet de eerste de beste. (6) Er stonden zoveel hapjes en drankjes, ik heb het eerste het beste maar gepakt. Als onderwerp kan de/het eerste (...) de/het beste niet gecombineerd worden met presentatief er (in (7b) tevens prepositioneel er): (7a) Je moet je tas hier niet laten staan: de eerste de beste kan er iets uithalen. (7b) Je moet je tas hier niet laten staan: er kan de eerste de beste iets uithalen.   <<uitgesloten>>