Stofnamen
 
[ 3·3·2·4·i·2 ]
 
Stofnamen kunnen de- en het-woorden zijn, bijv. de wol, de zij(de) , maar het hout, het papier ; het -woorden zijn bijv. ook het chintz, het denim en het teak , evenals de namen van metalen .
     Wanneer substantieven als stofnaam en als voorwerpsnaam gebruikt kunnen worden, is de stofnaam dikwijls het-woord en de voorwerpsnaam de-woord. Zo bijv. bij namen van edelstenen (zoals diamant, robijn, topaas ); vergelijk:

(1a) Het diamant dat wij verhandelen, wordt vooral voor industriële doeleinden gebruikt. (stofnaam)
(1b) De diamant in die ring vind ik niet mooi. (voorwerpsnaam)

Andere voorbeelden zijn:

(2a) Die mantel is van echt nerts. (het-woord)
(2b) De nerts is een kleine visotter.
(3a) Het kurk hieromheen is helemaal vergaan.
(3b) Waar is de kurk van die fles?

Voor het laatste paar voorbeelden geldt overigens dat kurk ook als stofnaam de-woord kan zijn.
     Ook een groot aantal andere stofnamen komt als de- en het-woord voor. Het onzijdig genus kan geacht worden het meest voor te komen bij:

het/de aceton, balatum, bamboe, barnsteen, benzol, bessensap, carbol, cement, cheviot, compost, corduroy, doek, draad, fiber, grind, gummi, insecticide, interlock, kiezel, kurk, leem, linoleum, lysol, majolica, nylon, ozon, parfum, pek, pluche, poeder, poelet, politoer, pus, rayon, rotan, satinet, shantoeng, slijm, snot, soldeer, solfer/sulfer, suède, triplex, velours, veronal, vitriool

. Stofnamen die meestal als de-woord gebruikt worden, zijn bijv.:

de/het antraciet, appelmoes, bacon, beits, chloor, drab, drop, fondant, fosfor, gom, hachee, hars, kaneel, katoen, kit, knoflook, kwijl, lak, latex, leukoplast, loog, macadam, marsepein, melange, molm, mousseline, mout, napalm, opium, pasta, pils(ener), plamuur, popeline, raffia, roest, rouge, salpeter, speculaas, stijfsel, stout, taaitaai, taf, teer, terracotta, vitrage, was, zavel

. Het genusgebruik is onduidelijk bij:

de of het kauwgom, rubber, smeer, steen, textiel, vernis

.
 
vorige pagina De voor dit onderdeel gebruikte literatuur volgende pagina