Taalelementen die als oorzakelijk voorwerp dienst kunnen doen   [ 20·7·3 ]   1 De in aanmerking komende taalelementen zijn vrijwel alleen naamwoordelijke constituenten (met een substantief of een voornaamwoord als kern), alsmede bijzinnen (oorzakelijkvoorwerpszinnen; er komen dat -zinnen en beknopte bijzinnen voor). Voorbeelden zijn: (1) Dat schilderij is veel geld waard. (2) Dat gezeur ben ik al lang moe. (3) De bibliotheek is tienduizenden boeken rijk. (4) Van die plotselinge uitvallen was ze niet gewend. (5) Hij was zichzelf niet langer meester. (6) Ze waren elkaar al gauw kwijt. (7) Hij was het zat. (8) Zoiets zijn wij hier niet gewend. (9) Ik ben het beu dat Jan altijd maar dwars moet liggen. (10) Hij wordt het zat (om) altijd maar de saaie werkjes op te moeten knappen. In de laatste twee voorbeelden, waarin oorzakelijkvoorwerpszinnen voorkomen, is het voorlopig oorzakelijk voorwerp. Dit is verplicht aanwezig als de bijzin na de rompzin komt, wat meestal het geval is.      Een enkele keer is het oorzakelijk voorwerp een ander element dan een naamwoordelijke constituent of bijzin; in het volgende voorbeeld fungeert een infinitiefconstructie als oorzakelijk voorwerp: (11) Politieagent spelen ben ik langzamerhand beu.   2 Niet alle genoemde elementen kunnen oorzakelijk voorwerp zijn bij al de in genoemde gezegdes. Zo is bij van plan zijn alleen een voornaamwoordelijke constituent of een beknopte bijzin mogelijk. Vergelijk (de oorzakelijke voorwerpen zijn gecursiveerd): (12) Hij is iets/iets bijzonders van plan. (13) Hij is van plan met een nieuw project te beginnen. (14) Hij is een nieuw project van plan.   <<uitgesloten>> De combinaties bijster raken/zijn en niet zeker zijn hebben het karakter van vaste uitdrukkingen; ze zijn uitsluitend te combineren met de substantieven spoor respectievelijk leven, of met naamwoordelijke constituenten waarvan deze woorden de kern zijn. Voorbeelden: (15) Na een uur waren ze het spoor bijster. (16) In het spitsuur ben je je leven niet zeker.