Nominalisaties behorend tot type 3
 
[ 14·8·4 ]
 
Tot het derde type behoren de nominalisaties die gemaakt worden met behulp van een infinitief-afleiding (zie ) zonder determinator. Enkele voorbeelden:

(1) Mosselen eten (is in de mode.)
(2) Sommen oplossen (vergt enige inspanning.)
(3) Verhalen vertellen (kan Jan wel.)

Bij nominalisaties van dit type kan het lijdend voorwerp uit de corresponderende zin alleen in de vorm van een naamwoordelijke constituent voor de kern staan. Het kan niet in de vorm van een voorzetselconstituent ervoor komen te staan (zie (4b)), noch kan het als naamwoordelijke constituent of voorzetselconstituent achter de kern komen te staan (zie (4c) en (4d)), bijv.:

(4a) Mosselen eten (is in de mode.)
(4b) Van mosselen eten (is in de mode.)   <<uitgesloten>>
(4c) Eten mosselen (is in de mode.)   <<uitgesloten>>
(4d) Eten van mosselen (is in de mode.)   <<uitgesloten>>

Het indirect object (meewerkend of belanghebbend voorwerp) uit de corresponderende zin kan zowel voor als achter de kern komen te staan. Voor de kern kan het in de vorm van een naamwoordelijke constituent (zie (5a) en (6a)) en in de vorm van een voorzetselconstituent (ingeleid door aan (zie (5b)) of voor (zie (6b)) gerealiseerd worden. Achter de kern kan het alleen in de vorm van een voorzetselconstituent optreden. (Vergelijk (5c) en (6c) met (5d) en (6d).) Voorbeelden:

(5a) Tante Fien cognac aanbieden (vindt pa doodzonde.)
(5b) Aan tante Fien cognac aanbieden (vindt pa doodzonde.)
(5c) Cognac aanbieden aan tante Fien (vindt pa doodzonde.)
(5d) Cognac aanbieden tante Fien (vindt pa doodzonde.)   <<uitgesloten>>
(6a) Eric een nieuwe broek kopen (is altijd leuk.)   <regionaal>
(6b) Voor Eric een nieuwe broek kopen (is altijd leuk.)
(6c) Een nieuwe broek kopen voor Eric (is altijd leuk.)
(6d) Een nieuwe broek kopen Eric (is altijd leuk.)   <<uitgesloten>>

(Voor het regionale karakter van een constructie als (6a) zie men .)
     Het onderwerp uit de corresponderende zin wordt in dit type nominalisaties nooit gerealiseerd. Voorbeeld:

(7) Karel de Grote kronen door de paus (was toen een hele gebeurtenis.)   <<uitgesloten>>

Voorzetselconstituenten kunnen in het algemeen zowel voor als achter de kern voorkomen. Vergelijk de volgende (a) - en (b) -zinnen:

(8a) Aan je moeder bloemen geven (is erg attent.)
(8b) Bloemen geven aan je moeder (is erg attent.)
(9a) Op een terrasje koffie drinken (is heel gezellig.)
(9b) Koffie drinken op een terrasje (is heel gezellig.)


 
vorige pagina De voor dit onderdeel gebruikte literatuur volgende pagina