|
|
Aard van de leden
|
[ 25·6·2·2·2 ]
|
| a |
Het voegwoord kan zowel zinnen met voor-pv als zinnen met achter-pv
verbinden. Door maar verbonden zinnen met
voor-pv kunnen mededelende, bevelende en vragende zinnen zijn.
Voorbeelden van de laatste twee categorieën zijn:
|
(1)
|
Blijf dan maar thuis, maar zeur niet zo.
|
|
(2)
|
Is dit niet juist maar is het toch gepubliceerd?
|
|
|
| b |
Enkele voorbeelden met zinnen met achter-pv zijn:
|
(3)
|
Deze vertaling, die vrij onbekend gebleven is, maar qua getrouwheid
aan het origineel alle andere overtreft, is gemaakt in de
negentiende eeuw.
|
|
(4)
|
(Hij is geslaagd) niet omdat hij zo'n goed verstand heeft, maar omdat hij
zo hard gewerkt heeft.
|
|
(5)
|
Dat hij op de plaats van de misdaad aanwezig was, maar dat hij toch niets
gezien of gehoord zou hebben, (lijkt verdacht).
|
|
|
| c |
Bijzinnen kunnen niet alleen als zinnen binnen een zinsdeel of zinsdeelstuk
verbonden worden, zoals in de bovenstaande voorbeelden en in de
(b) -zinnen hieronder, maar ze kunnen ook deel uitmaken van
nevengeschikte hoofdzinnen, zoals in de (a) -zinnen:
|
(6a)
|
Ik heb niet gehoord dat de minister ziek was, maar dat hij rust moest nemen.
|
|
(6b)
|
Ik heb gehoord dat de minister niet ziek was maar dat hij rust moest nemen.
|
|
(7a)
|
Hij vertelde me niet alleen dat hij een alcoholist was, maar ook dat hij
aan drugs verslaafd was.
|
|
(7b)
|
Hij vertelde me dat hij niet alleen een alcoholist was, maar dat hij ook
aan drugs verslaafd was.
|
De (a) -zinnen moeten namelijk opgevat worden als
nevenschikking van twee zinnen met voor-pv, met weglating van de rompzin in
het tweede lid. Zonder samentrekking zou (6a) luiden:
|
(6c)
|
Ik heb niet gehoord dat de minister ziek was, maar ik heb
gehoord dat hij rust moest nemen.
|
Opmerking
|
In de onderstaande toegevende distantiërende tegenstellingen lijken een
zin met achter-pv en een zin met voor-pv met elkaar verbonden te zijn:
|
(i)
|
Niet dat ik van nature lafhartig ben, maar dat lijkt mij toch te
gevaarlijk.
|
|
(ii)
|
Niet dat hij gek geworden is, maar een beetje vreemd doet hij toch wel.
|
Er is hier echter sprake van twee zinnen met voor-pv; de eerste zin is op
te vatten als: Het is niet zo dat... (zie
 ).
|
|
|
|
|
|
